Stofzuigen tegen silicose

In de bouw geldt pas sinds 2001 dezelfde maximale aanvaarde concentratie (MAC-waarde) voor het werken met kwarts als in de overige bedrijfstakken. Daarvoor was sprake van een soepeler norm voor de bouw, omdat bouwbedrijven het als een onmogelijke opgave zagen aan de grenswaarde te voldoen. Onder druk van werkgeversorganisaties in de bouw werd voor bouwbedrijven een lagere grenswaarde vastgesteld. Tegenwoordig mogen ook bouwvakkers gedurende acht uur maximaal aan 0,075 milligram kwartsstof per kubieke meter lucht worden blootgesteld. Uit Arbouw-onderzoek blijkt dat ongeveer achtduizend werknemers aan kwartsstofconcentraties worden blootgesteld die ver boven deze MAC-waarde liggen. Heederik denkt dat het aantal nog hoger kan zijn. 'Arbouw kijkt met name naar de zogenoemde hoogrisicogroepen, zoals koppensnellers en sleuvenfrezers. Maar een gewone metselaar die dagelijks een half uur tot een uur wordt blootgesteld aan kwartsconcentraties rond de MAC-waarde, loopt waarschijnlijk ook te veel risico. Ik vind dan ook dat er een breder blootstellingsonderzoek nodig is. Er is in de bouw vrij weinig op werkplekken gemeten. Zeker als je het aantal metingen afzet tegen de omvang van het probleem. Wij hebben in opdracht van Arbouw slechts 80 tot 100 metingen uitgevoerd, terwijl wij voor de agrarische sector in de afgelopen twee jaar 750 tot 1000 metingen hebben gedaan naar biologisch stof. Een wat sterker gevoel van urgentie vind ik wel op zijn plaats.' Op dit moment werkt de Universiteit Utrecht op verzoek van Arbouw aan een protocol voor de periodieke keuringen van werknemers door de arbodiensten. Dit protocol wordt in het bestaande PAGO ingebouwd en moet het mogelijk maken dat bouwvakkers die een verhoogd risico lopen, zo goed mogelijk uit de totale populatie worden geselecteerd. Door hen periodiek een longonderzoek te laten ondergaan, moeten silicose en andere longafwijkingen eerder worden ontdekt. Want silicose is een sluipende ziekte die geleidelijk aan erger wordt. Het ziektebeeld gaat lange tijd met weinig klachten gepaard. Hierdoor blijft ook de omvang van het probleem voor een deel buiten beeld. Het kan verklaren waarom het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten via de bedrijfsartsen bij arbodiensten jaarlijks slechts een handjevol - minder dan tien - meldingen krijgt van bouwvakkers met silicose.