Het eigen perspectief

Het eigen perspectief

Laatst toetste ik een RI&E bij een groot bedrijf. Ik maakte samen met de opsteller van de RI&E, de preventiemedewerker, een rondgang door het bedrijf. Hij was relatief klein, ongeveer 1 meter 65. Ikzelf ben relatief groot met mijn 1 meter 93. Een heel ander perspectief.

Opvallend was dat over het hele terrein en in de gebouwen nergens kans op struikelen was. Geen opstapjes of onhandige drempels, geen losliggende snoeren of kabels, geen losliggende of beschadigde vloertegels, trottoir- of stelconplaten. Vanuit zijn perspectief had de preventiemedewerker goed gekeken naar alles wat in zijn vizier zat. Zeer letterlijk: hij had zich beperkt tot zaken beneden de 1 meter 65.

Maar naar alle zaken boven die hoogte had hij niet gekeken. Ik stootte herhaaldelijk (bijna) mijn hoofd tegen wel erg lage deurkozijnen, zijkanten van trappen en pijpleidingen op rond de 1.85 meter hoogte. Die waren in de RI&E geheel niet opgemerkt door de preventiemedewerker. Ieder kijkt blijkbaar vanuit zijn eigen perspectief.

Ieder kijkt vanuit eigen perspectief

Kijk maar eens naar deze verschillende perspectieven rondom het bos. Een natuurliefhebber ziet een bos als een plaats met een breed ecosysteem en een aangename plek om te vertoeven. Een timmerman als een potentiële voorraad timmerhout. Een medewerker van een energiecentrale als brandstof (biomassa) om energie op te wekken. Een projectontwikkelaar als een toekomstige plek voor bouwprojecten. Een milieufreak als de longen van ons klimaat, omdat bomen zuurstof produceren en kooldioxide binden en daarmee voorkomen dat de aarde nog verder opwarmt. En ga zo maar door.

Bij het uitvoeren of toetsen van de RI&E valt er ook niet aan te ontkomen dat ieder vanuit zijn eigen opleiding, kennis, vakgebied, ervaring en mogelijk zelfs stokpaardjes zaken waarneemt en beoordeelt. Daarom is de huidige ontwikkeling rond de RI&E’s goed.

Arbo-kerndeskundige, ken je beperkingen

Wanneer arbo-kerndeskundigen (de gecertificeerde hoger veiligheidskundige HVK’er, de arbeidshygiënst en de arbeids- en organisatiedeskundige) de RI&E zelf uitvoeren, moeten zij zich veel scherper realiseren waar hun beperkingen zitten. En beseffen dat zij andere deskundigen erbij moeten halen als dat nodig is. Ook conform de beroepscodes van hun beroepsverenigingen. Goethe’s uitspraak luidt niet voor niets: “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister”.

Voor de arbo-kerndeskundigen die de RI&E’s toetsen en adviseren over verbetermaatregelen, geldt hetzelfde. Ook zij zijn in het nieuwe stelsel (per 1 juli 2022) verplicht zo nodig een kerndeskundige vanuit een of twee van de andere vakgebieden erbij te halen voor de zogenaamde scopetoets. Dit voorkomt niet helemaal dat ieder de zaak vanuit zijn eigen perspectief beoordeelt, maar het is wel een stap in de goede richting. Het maakt de RI&E en de RI&E-toetsing veel vollediger.

Arbo-kerndeskundigen die twee of drie vakgebieden behappen (twee- of drievoudig gecertificeerd zijn) kijken al breder. Maar het zal niet meevallen drie vakgebieden goed bij te blijven houden en daar een ‘Meister’ in te blijven.

Tekst | Wim van Alphen, hoger veiligheidskundige en arbeidshygiënist (PHOV)

Lees meer blogs van Wim van Alphen:

Een omweg is ook een weg

Waar een wil is, is een weg. En waar geen wil is … daar is een omweg. Van deze wijsheid zouden we meer gebruik moeten maken. Zeker als het gaat om de...

Toetsen van de RIE: arbeidsmiddelen

Sinds 2022 gelden nieuwe regels voor het toetsen van de RI&E. Wat betekenen die regels in de praktijk? Siep Slager, gecertificeerd...