Het aantal burn-outklachten in Nederland blijft toenemen – en daarmee groeit ook de ‘stress-industrie’. Maar stress zit niet tussen je oren, zo betoogt arbeids- en organisatiedeskundige Cecile de Roos in haar nieuwe boek ‘Stress zit niet tussen je oren: Hoe ga je om met mentale blessures?’. In plaats daarvan is het een biologisch ingebakken signaleringssysteem dat reageert op je omgeving. Begrip van je eigen stressreacties kan daarom je veerkracht juist vergroten, vindt Cecile.
Hoe gaan we om met veranderingen?
De aanleiding voor Cecile om haar boek te schrijven, ontstond in het voorjaar van 2020, tijdens de eerste lockdownperiode van de coronacrisis. Cecile: “Door de impact van de maatregelen werd ik nieuwsgierig naar hoe we als mens omgaan met plotselinge gebeurtenissen. Het bracht mij op de centrale vraag van dit boek: hoe gaat ons stress-systeem om met veranderingen?”
Weten we wel echt wat een burn-out is?
In de afgelopen jaren zag Cecile bovendien een toenemende begripsverwarring ontstaan rondom de termen ‘burn-out’ en ‘stress’.
In de definitie van de jaarlijkse Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en CBS staat een burn-out gelijk aan emotionele uitputting door werk. Volgens de NEA is het aantal werknemers met burn-outklachten in de afgelopen 25 jaar bijna verdubbeld, zodat inmiddels bijna een op de vijf Nederlanders burn-outklachten rapporteert.
Daarom vraagt Cecile zich af: zijn we werkelijk opgebrand? Of horen vervelende emoties gewoon bij het leven? “Bij een ‘burn-out’ zit iemand door ernstige uitputting en overbelasting ziek thuis”, zegt Cecile daarover.
“De verwarring ontstaat wanneer mensen de term ‘burn-out’ als synoniem gebruiken voor lichtere vormen van emotionele uitputting. In de praktijk associëren mensen die uitputting vervolgens met stress. Over stress wordt daardoor negatief en problematisch gesproken: volgens de media zijn mensen steeds vaker uitgeblust en moe, ze voelen zich leeg en het ontbreekt hun aan zingeving. Niet voor niets neemt het aantal coaches, psychologen en andere hulpverleners in de stress-industrie toe.”
“Maar als je leert wat stress eigenlijk is en begrijpt hoe die ons juist vooruit kan helpen”, legt Cecile uit, kunnen veel mensen opgelucht ademhalen. “Want in de praktijk komt het gelukkig niet zover dat iedereen door stress gezondheidsklachten krijgt”
Via stress creëer je de nodige dosis energie om prestaties neer te zetten”
“De meeste mensen komen van nature door klachten in beweging. Juist dankzij ons biologische stress-systeem. Via stress creëer je de nodige dosis energie om prestaties neer te zetten.”
Stress is ook gewoon een signaal van je lichaam
In haar boek richt Cecile daarom de schijnwerper op de biologische basis van stress. Van oorsprong heeft die een nuttige signaalfunctie in ons dagelijks leven.
“De algemene opvatting over ‘stress’ belemmert de westerse wereld om de prachtige kanten te zien van ons stress-systeem. Met dit boek omarm ik een andere kijk, zodat je met frisse aannames andere gesprekken kunt voeren over stress, gebaseerd op de fysische werking van ons lijf en ons brein en de interactie met onze omgeving.”
Geef je stress-systeem een steuntje in de rug
Cecile laat in haar boek zien wat de verborgen kracht van ons stress-systeem is en wat het verschil is tussen acute stress en chronische stress. Vervolgens legt ze uit waar onze stressreacties vandaan komen en hoe we kunnen leren ‘dansen met onze omgeving’. Tot slot vertelt ze wat je eraan kunt doen om mentaal fit te blijven, juist door ons eigen stress-systeem een steuntje in de rug te geven.
Van stress naar veerkracht en geluk
Met ‘Stress zit NIET’ tussen je oren heeft Cecile inzichten en praktische aanpakken gebundeld die samen tot doel hebben om de veerkracht van mensen te vergroten. Haar boek is daarmee vooral een wegwijzer voor mensen die willen weten hoe je in beweging kunt blijven in ‘roerige’ tijden.
“Mijn verhaal over stress is bedoeld om jouw dans met de omgeving te versterken. Dat voorkomt de negatieve effecten van stress. Door dagelijkse kleine stapjes te doen, creëer je de bouwstenen voor veerkracht, zelfvertrouwen, regie en geluk.”
