Dit is ook terug te vinden in de sport, zoals blijkt uit het onderscheid tussen vrouwen- en herenteams. Voor de overige arbeidsomstandigheden lijkt er geen reden om onderscheid te maken. Vrouwen zijn ruim vertegenwoordigd in het onderwijs, de gezondheidszorg, de zakelijke dienstverlening en de detailhandel. Voor de zakelijke dienstverlening en het onderwijs lijken er geen factoren aan te geven die voor een vrouwelijke werknemer meer belastend zouden zijn dan voor een mannelijke werknemer. In de detailhandel en zeker in de gezondheidszorg kan het werk fysiek belastend zijn. Het risico is groot dat de tilnorm wordt overschreden. Te denken valt daarbij aan de thuiszorg, waar bijvoorbeeld in de avonduren oudere mensen moeten worden geholpen, en waarbij er vaak geen hulpmiddelen beschikbaar zijn. Het is interessant om na te gaan hoe vaak de norm wordt overschreden en welk deel van het ziekteverzuim daaraan is toe te schrijven. Binnen de detailhandel is er een grote mate van verscheidenheid van fysieke belasting. Bij een juwelier is het werk fysiek beduidend lichter dan in een supermarkt, zeker wanneer in de supermarkt een deel van de dag wordt besteed aan het bijvullen.

Het ligt anders als er sprake is van een zwangerschap. Dan spelen naast fysieke belasting ook andere factoren een rol, zoals verwoord in de NVAB-richtlijn ‘Zwangerschap, postparturnperiode en werk’ (NV AB, 2007). Een goed voorbeeld vormt de aanpassing van de werkzaamheden van cabinepersoneel bij KLM. Hier werken ongeveer 10.000 medewerkers van wie het grootste deel vrouw is. Uit een analyse van de werkomstandigheden bleek dat zwanger cabinepersoneel een verhoogde kans heeft op de negatieve gevolgen van turbulentie. Omdat turbulentie niet is te voorkomen en het werk fysiek mogelijk te zwaar is voor een zwangere, heeft KLM besloten dat zwanger cabinepersoneel niet meer mag vliegen, maar aangepast werk krijgt aangeboden op de grond Zo worden zwangerschapscomplicaties door het werk voorkomen.

Veel vrouwen weten niet precies wanneer de zwangerschap is ontstaan. Als er sprake is van schadelijke factoren, kunnen deze dus de zwangerschap al beinvloeden zonder dat de vrouw dit weet. Daarom is het van belang om mogelijk schadelijke factoren bijtijds te mijden. Het Gezondheidsraadrapport: ‘Preconceptiezorg: voor een goed begin’ (GR, 2007) geeft een overzicht van de literatuurgegevens van factoren die al voor de conceptie van belang zijn. Het gaat dan om bijvoorbeeld voeding, genotsmiddelen, bepaalde ziekten, geneesmiddelengebruik en bepaalde genetische factoren. Een apart hoofdstuk is gewijd aan Arbeidsomstandigheden. Op het werk zijn in de preconceptieperiode vooral chemische factoren van belang. Blootstelling van de moeder voor de conceptie aan organische oplosmiddelen of pesticiden vergroot de kans op miskramen en aangeboren afwijkingen. Uit een recente publicatie blijkt dat ook blootstelling van mannen aan toxische stoffen voor de conceptie kan leiden tot een grotere kans op zwangerschapscomplicaties bij de aanstaande moeders en hun kinderen. Al met al een reden om hier meer aandacht aan te schenken dan tot nu toe het geval is.

Vaak moeten de werkzaamheden tijdens de zwangerschap worden aangepast. Bij stellen met kinderwens is ook voor de conceptie al aandacht nodig voor de arbeidsomstandigheden van vrouwen en mannen.

Referenties:

Gezondheidsraad. Preconceptiezorg: voor een goed begin. Den Haag: Gezondheidsraad, 2007; publicatienr. 2007/19 http://www.gr.nl/pdf.php?ID=1596&p=1

NVAB. Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk, NVAB,2007 http://nvab.artsennet.nl/uril?uri=AMGATE_6059_340_TICH_R199476835950460