1. Het net (de wetenschappelijke invalshoek)
Via waarnemingen, antwoorden en documenten proberen wetenschappers zich een beeld te vormen van de achterliggende overtuigingen. Zo weven ze een net waarin zij de veiligheidscultuur van een organisatie proberen te vangen.

2. Het luchtkasteel (het onbereikbare)
Voor sommige onderzoekers staat veiligheidscultuur voor een haast onbereikbaar ideaal Zij gebruiken het begrip als een soort kwaliteitslabel: er is pas sprake van een veiligheidscultuur als de gehele organisatie veilig denkt en doet. Zo kan het goed zijn dat een werknemer de leiding neemt in een noodsituatie.

3. Het stekelvarken (het attenderend begrip)
Attenderende begrippen dienen om een theoretisch concept tastbaarder te maken en dat doet men door er veelbetekende labels op te plakken. Veiligheidscultuur is zo’n label.

4. De spiegel (de hierarchische benadering)
Er is een aantal technieken op de markt waarmee organisaties op de ontwikkeling van hun veiligheidscultuur doorgelicht kunnen worden. Het idee hierachter is dat er verschillende niveaus zijn van veiligheidscultuur, die ieder hun specifieke denkbeelden en veiligheidsgedrag hebben. Een organisatie moet zichzelf regelmatig een spiegel voorhouden om te zien of men zich daadwerkelijk ontwikkelt.

5. Het ding (de instrumentele benadering)
Zoals gezegd, cultuur is geen ding. Echter, door over cultuur te praten en haar te duiden, krijgt zij daar wel steeds meer eigenschappen van. Zolang men beseft dat cultuur geen ding is, is er niets aan de hand. Maar het komt voor dat het concept cultuur wordt verdrongen door de eigenschappen.

6. Het kunstwerk (het wezenlijk aanvechtbaar concept)
Het wezenlijk aanvechtbaar concept betreft een concept waarvan de meeste mensen wel snappen wat ermee bedoeld wordt, maar waarover maar geen overeenstemming mogelijk lijkt: kunst, zoals rechtvaardigheid, logica, rationaliteit of cultuur. De consequentie van dit alles is dat veel mensen het begrip veiligheidscultuur bezigen maar dat de betekenis die zij eraan hechten enorm kan verschillen.

Voor u geselecteerd: Vakblad Arbo>>

Iedere maand signaleert Arbo>> de ontwikkelingen op gebied van beleid, wet- en regelgeving en arbozorg. Tevens besteedt het blad aandacht aan managementsystemen, producten en diensten.

meer informatie