De nieuwe multidisciplinaire richtlijn ‘Vermindering van blootstelling aan lichaamstrillingen om rugklachten te voorkómen’ is een leidraad voor arboprofessionals.

Actie?

De richtlijn vormt een leidraad bij het vaststellen of actie nodig is bij trillingen in het werk. Na vaststelling dat die acties nodig zijn, helpt de richtlijn om te bepalen welke maatregelen in de gegeven situatie de voorkeur genieten. Bovendien maakt de richtlijn helder wanneer de diagnose ‘rugklachten door lichaamstrillingen’ als beroepsziekte zou moeten worden gesteld.

Lichaamstrillingen

Lichaamstrillingen zijn mechanische trillingen en schokken die via zitvlak, rug, benen of voeten worden overgedragen op de wervelkolom. Een bijzondere vorm is een schok, een kortdurende heftige trilling. Volgens de Arbobalans 2012 heeft ongeveer 7% van de werknemers (zo’n 600.000 personen) regelmatig te maken met lichaamstrillingen in het werk (Hooftman et al., 2013). Dit speelt vooral in de transport en logistiek, bouw en agrarische sector.

Gouden standaard

De nieuwe multidiciplinaire richtlijn besteedt veel aandacht aan het vaststellen van de blootstelling aan lichaamstrillingen. Het nadeel van lichaamstrillingen is namelijk dat ze niet eenvoudig visueel of op gevoel te bepalen blijken te zijn. De ‘gouden standaard’ is een meting, die echter deskundigheid, speciale apparatuur en ook enige ervaring vraagt omdat bij een meting meestal verstandige keuzes nodig zijn.

Beoordeling

De nieuwe richtlijn bevat een stroomschema voor de beoordeling van lichaamstrillingen. In antwoord op de vraag of het nodig is om een werksituatie nader te onderzoeken op het risico door trillingsblootstelling, hanteert de richtlijn in eerste instantie de grens van meer dan één uur blootstelling per werkdag. Het advies is om ook nader onderzoek te doen naar de blootstelling als sprake is van blootstelling aan schokken, of als er lichamelijke klachten zijn die een relatie kunnen hebben met lichaamstrillingen.

Maatregelen

Als na het onderzoek blijkt dat de blootstelling aan lichaamstrillingen om actie vraagt, zijn er meerdere maatregelen mogelijk. De maatregelen uit de richtlijn omvatten technische en organisatorische maatregelen en werknemergericht advies. De eerste twee zijn zeer effectief in het verminderen van de blootstelling. Het werknemergerichte advies om oefeningen te doen zal de blootstelling niet verminderen, maar het effect van trillingen op de rug wel beperken.

Leidraad

De richtlijn biedt arboprofessionals een leidraad voor hoe te handelen bij blootstelling aan lichaamstrillingen van werkenden. Bovendien presenteert de richtlijn heldere criteria. Toepassing ervan maakt een einde aan de onzekerheid over hoe te handelen als blootstelling aan lichaamstrillingen bij werkenden aan de orde is.

> Interesse? Lees het volledige artikel ‘Trillingen, wat nu?’ van Huub Oude Vrielink, Carel Hulshof, Jan Doornbusch, e.a. in Vakblad Arbo 12-2015.