In 2006 begonnen Sjoerd van der Velden en Harm Bruggink een advocatenkantoor. Bij de organisatie en opzet van hun bedrijf volgden ze van meet af aan de ideeën van Ricardo Semler, beter bekend als de Semco-methode.

Grip en invloed hebben op de dingen die ze doen

Semler hanteert als uitgangspunt dat een bedrijf zijn toekomst moeten durven toevertrouwen aan zijn werknemers. Mensen floreren als ze respect krijgen, serieus worden genomen, grip en invloed hebben op de dingen die ze doen en de resultaten zien van hun inspanningen, zo gelooft Semler. En advocaten- en fiscalistenkantoor Bruggink & Van der Velden ook.

Werken à la Semco blijkt nogal duurzaam en gezond

Werken op z’n Semco’s blijkt nogal duurzaam en gezond. Het advocatenkantoor viel om die reden al eens in de prijzen bij De Goede Praktijken Competitie. Het viel de jury destijds op dat werk en privé mooi in balans zijn en het verzuim bij het bedrijf al jaren erg laag is.

Is dat toeval of eigenlijk heel logisch? Zoals het hoort in een organisatie waar de werkvloer de baas is, worden we ontvangen en te woord gestaan door twee jonge medewerkers: Michèle Manning en Martina van Eldik, beiden advocaat, beiden 29.

Advocatuur berucht om gejakker, deadlines en werkdruk

“De advocatuur is natuurlijk berucht om zijn gejakker, deadlines en werkdruk. In grote kantoren brandt het licht tot diep in de nacht. Meestal zijn het de jonkies die dan nog aan het werk zijn. Zij moeten zich bewijzen en krijgen en nemen daarom sneller te veel op hun bord”, aldus Manning. “Het vak bestaat nu eenmaal uit rennen, vliegen, stil staan, opstaan en weer doorgaan. Daar is niet zo veel aan te veranderen. Zo gaat het ook bij ons”, vult Van Eldik aan.

> LEES OOK: Nu bewezen: nachtwerk schaadt gezondheid

‘Wij hebben geen targets, maar juist een urenmaximum’

Maar er is een zeer groot verschil, vervolgt haar collega naadloos: “We gaan er hier bij ons met elkaar anders mee om. Bij ons word je niet aan je lot overgelaten en wij hebben geen targets, maar juist een urenmaximum. Bij andere organisaties is dat wel eens anders: zolang je niet piept en niet omvalt, blijft de werkdruk maximaal. Dat is op den duur natuurlijk roofbouw.”

> LEES OOK: Work-lifebalance? Zo moet het dus niet

Niet cool als je om elf uur ’s avonds nog zit te werken

“Bij ons in het bedrijf voorkomen we dat het zo uit de hand loopt. Het klinkt misschien soft, maar wij letten op elkaar. We zijn er alert op hoe het gaat met onze collega’s.” Manning: “Het is bij ons niet cool als je om elf uur ’s avonds nog zit te werken. Dan vraagt er beslist iemand of het wel goed gaat.”

‘Het klinkt misschien soft, maar wij letten op elkaar’

“Natuurlijk zijn we gewoon een commercieel advocatenkantoor en werken we weleens ’s avonds door of in het weekend, als dat nodig is. Maar het komt eigenlijk zelden voor en als het gebeurt, vragen collega’s meteen wat er aan de hand is.”

Hoe populair is de Semco-aanpak?
In 2014 liet Randstad onderzoeken wat Nederland vindt van de Semco-stijl. Duizend Nederlandse werknemers werden bevraagd. Een meerderheid (58 %) gaf aan graag te willen werken voor een bedrijf dat de Semco-stijl hanteert. Volgens het onderzoek betekent het dat de werknemers zelf hun eigen werktijden, salaris en baas bepalen. De top 5 van het gedachtengoed van Semler is volgens de ondervraagden:
1. De mogelijkheid om leuke dingen te doen in mijn werk: 78 procent.
2. De mogelijkheid om mijn talenten te benutten in mijn werk: 77 procent.
3. Met mijn talent bij kunnen dragen aan het succes van het bedrijf: 74 procent.
4. (Mede)verantwoordelijk zijn voor het succes van het bedrijf: 69 procent.
5. Zelf mijn doelstellingen kunnen bepalen in mijn werk: 62 procent.Het onderzoek laat ook een positief verband zien tussen de ‘Semler-score’ van een bedrijf en de algemene tevredenheid over het werk. Hoe hoger medewerkers in de huidige baan scoren op de bovengenoemde vijf aspecten, des te gelukkiger ze zijn in het werk.

Iedereen bij Bruggink & Van der Velden werkt vier dagen

Wat ook helpt bij het bewaren van de balans is dat iedereen bij Bruggink & Van der Velden vier dagen werkt. In totaal werken er 26 mensen: 23 advocaten en 3 secretaresses. In vergelijking met andere kantoren in de branche is de ratio uitvoering-ondersteuning daarmee uiterst gunstig. De kosten zijn daardoor relatief laag, zodat de verdiendruk en daarmee de werkdruk laag kunnen blijven.

‘Mensen moeten met vier dagen werken een fulltime salaris kunnen verdienen’

Ieder jaar break-even point kosten-opbrengsten bepalen

Van Eldik: “Het mooie is dat we klanten ook laten profiteren van die lage kosten. In vergelijking met andere kantoren van deze omvang hanteren we vriendelijke uurtarieven. Ik zal uitleggen hoe dat werkt: ieder jaar bepalen we het break-even point tussen kosten en opbrengsten, we noemen dat het BEP.”

Boven het BEP krijgen mensen nog de helft zelf uitbetaald

“Op grond van het BEP weten we hoeveel uren we moeten draaien tegen welk tarief. Meestal zitten we met ongeveer zeshonderd declarabele uren per persoon per jaar op het BEP. Zodra die norm is bereikt, krijgt iedereen van elk uur dat hij meer werkt de helft zelf uitbetaald.”

We hanteren een urenmaximum van 1120 uur

Van Eldik vervolgt: “Stel dat je pas winst zou maken bij duizend declarabele uren per persoon, dan zou iedereen een stuk harder moeten werken. Bij ons ligt dat punt dus tamelijk laag, doordat iedereen direct belang heeft bij lage kosten. Om te voorkomen dat mensen zich ondanks die lage norm over de kop gaan werken, hanteren we een urenmaximum van 1120 uur.”

Maak je meer uren, dan krijg je niet meer uitbetaald

“Maak je meer uren, dan krijg je niet meer uitbetaald. Vanaf dat punt loont het dus in ieder geval financieel niet meer om harder te werken. Dat is een mooie manier om mensen tegen zichzelf in bescherming te nemen. Zo bewaken we de balans. De bedoeling van onze bedrijfsopzet is dat mensen met slechts vier dagen werken een fulltime salaris kunnen verdienen.”

> LEES OOK: Hoe lang is de ideale werkdag?

Iedereen is gelijk in de dagelijkse bedrijfsvoering

Formeel gesproken is Bruggink & Van der Velden een BV, maar in de dagelijkse bedrijfsvoering is iedereen gelijk, eigenaar of niet. “Dat klinkt misschien een beetje cliché, maar het is echt waar”, licht Manning toe.

“Ieders stem telt even zwaar. Iedereen kan elk thema of elke kwestie op tafel leggen waar hij een beslissing over wil nemen. We hebben één keer in de drie maanden kantooroverleg, het is de bedoeling dat iedereen daarbij aanwezig is. We besluiten dan met zijn allen over de grote kantoorzaken voor de lange termijn. Kleine zaken, in financiële termen gesproken: onder de duizend euro, zijn gewoon hamerstukken, anders worden we een praatclub.”

Een beslissing is altijd gefundeerd en heeft draagvlak

Van Eldik: “Soms duurt het nemen van besluiten misschien wel wat lang, enkele maanden, maar ik vind dat niet erg. Want als we een beslissing nemen is dat wel altijd gefundeerd en is er ook draagvlak. Dat is alleen mogelijk in een open en transparante cultuur. Want je kunt alleen meebeslissen op het moment dat je overal van op de hoogte bent. Om die reden is alle informatie over het hele bedrijf, inclusief jaarrekeningen en salarissen, continu beschikbaar en inzichtelijk voor iedereen die hier werkt.”

Semco-aanpak dwingt tot grote verantwoordelijkheid

“Deze manier van werken zal niet geschikt zijn voor iedereen”, denkt Van Eldik. “Het moet wel bij je passen, je moet om kunnen gaan met de vrijheid. Het dwingt ook tot grote verantwoordelijkheid. Je bepaalt namelijk bijna alles zelf: van werktijden en vrije dagen tot je loon.”

> LEES OOK: Zo maakt u werken weer leuk!

‘Je moet om kunnen gaan met de vrijheid, want je bepaalt bijna alles zelf’

“Ik vind de vakantiedagen daar wel een goed voorbeeld van”, zegt Manning. “Sommige mensen vinden het vreemd om geen minimum- of maximumaantal vakantiedagen te hebben. Ik vind dat juist prettig. Als ik mijn werk af heb, kan ik gaan en staan waar ik wil. Soms werk ik meer om deadlines te halen, dan compenseer ik dat later door een extra dag vrij te nemen of een lang weekend te pakken.”

Succesformule welslagen Semco-aanpak: loslaten

Beide juristen zijn erg tevreden met hun werk en hun bedrijf. Ze zijn het er ook over eens wat de succesformule is voor het welslagen van de Semco-aanpak: loslaten.

> LEES OOK: Durf los te laten, zegt Allard Droste

Van Eldik: “Ik denk dat dat het moeilijkste is voor veel managers en bedrijven. Bij ons in het bedrijf werkt vertrouwen we elkaar. Dan is er geen controle nodig en werk je echt goed samen. Niemand maakt misbruik van de vrijheid. Als je mensen verantwoordelijkheid geeft, pakken ze die ook gewoon.”

Manning: “Ja, en dat zouden meer managers en bedrijven moeten doen. Ik gun iedereen onze manier van werken!”

Jos Bus | communicatie-adviseur bij Arboriginals