blog
Van zitten worden we suikerbeesten
Het wordt mooi vandaag op het werk. Een leuke klus waar ik lekker ongestoord aan kan werken. Maar één taak.
Acht uur lang lekker geen afspraken, niet gestoord worden door collega’s die iets van je willen, geen leidinggevende die wil dat je dingen afmaakt en tegelijkertijd je vrije dagen opneemt, geen e-mails met haastklusjes of vragen die afleiden, geen WhatsApp of sms’jes?
Het kan zo maar zo’n zeldzame dag zijn. Maar één ding op je bordje en dat is nog leuk ook. Daar ga je even lekker voor zitten. Na een half uurtje koffie halen en … dan gebeurt het. Daar staat de reuskeutel die deze dag verknoeit. Hij ziet er verzorgd en vriendelijk uit, spreekt op prettige toon, maar verknalt de complete dag. Het mooie plan van vandaag om lekker aan één ding te werken, wordt door het zien van deze figuur helemaal verhakkeld en verprutst. Het schiet je ineens te binnen: morgen die vergadering waar je nog iets voor zou uitzoeken.
En wég is die plezierige dag
Wat is dat nu akelig, ellendig, miserabel, onaangenaam, rot en vervelend. En dan gaat dat stuk ellende ook nog spreken: “Hé, nu ik je toch zie; jij zou voor mij nog wat gegevens uitzoeken. Kun je die voor de lunch nog even sturen? Dan kan ik ze opnemen in de stukken voor morgen.” Die lamstraal wrijft het er nog eens lekker in. Mijn plezierige dag is zomaar verdwenen. Ik antwoord heel hypocriet: “Ja natuurlijk, had eraan gedacht”, terwijl ik het liefst zou bulderen of fulmineren dat werken hier echt een verschrikking is.
Wandelen tegen stressmess
De troost is dat dit geval niet op zich staat. In Nederland is de werkdruk erg hoog. In november 2016 publiceerden CBS en TNO de resultaten van onderzoek naar arbeidsbelasting in het werk in 2015 (CBS StatLine, 2016). Meer dan 45% van de Nederlandse werknemers moet heel veel werk doen. In de gezondheidszorg ligt de druk het hoogst. Soms ben je toe aan ontspanning. Toevallig hebben Park e.a. (2010) aangetoond dat tijdens wandelen in het bos de salivary cortisol (een stresshormoon) significant lager is. Mensen voelden zich minder depressief en ervoeren minder spanning. Dus een lunchwandeling door bos of park is hoognodig op sommige dagen om te helpen in de stressmess.
Zitten doet iets met je suiker
Maar stel dat je wel een dag eens lekker kan zitten. Dan duikt het volgende probleem op: je versuikert. Net als de vrouw van Lot die, aangetrokken tot Sodom en Gomorra, veranderde in een zoutpilaar, veranderen zitters in een suikerbeest. Iets te lang zitten en tadááá, je transformeert zo in een bonk suikergoed. Oké, ik overdrijf wat, maar er zijn verschillende studies die aantonen dat zitten iets met je suiker doet. Bij zitten neemt het suikergehalte in je bloed toe. Zomaar. Je hoeft er niets voor te doen.
Afwisselen met andere dingen
Bernard e.a. (2013) toonden aan dat je met een uurtje bewegen het hoge suikergehalte dat is ontstaan door zitten, niet kunt oplossen. Meer andere activiteiten dan zitten gedurende de dag hebben wel een gunstig effect. Ook Stephens e.a. (2011) lieten zien dat bij gezonde mensen na een dag zitten het glucosegehalte hoger is dan na een dag met meer bewegen. Dunston e.a. (2012) vonden hetzelfde bij dikke mensen, oftewel bij de obesen onder ons. Dus hoe dik je ook bent, door zitten versuikeren we.
Het goede voornemen voor 2017
Dus lang aan één ding werken kan niet vanwege de toegenomen informatie en werkeisen om ons heen. En lang zitten is voor onze gezondheid weer niet goed. Dus het goede voornemen voor 2017: af en toe koffie, thee of water halen en een lekkere lunchwandeling door het park. Beter nog: overleggen lukt ook heel goed lopend en lezen doen we voortaan fietsend.
Peter Vink | Hoogleraar Environmental Ergonomics aan de faculteit Industrial Design, TU Delft
