Ik weet wel dat het deze tijd is, dat iedere mening even belangrijk is en dat wetenschap ook maar een mening is. Maar ik hoop toch dat uiteindelijk het gezonde verstand weer gaat zegevieren over fake news en halve waarheden.

Ook fake news en gebazel in de arbobladen?

‘Er zit een knop aan die tv’, hoor ik u al zeggen. Dat klopt. En dan is er tijd om te lezen wat er in onze arbo-bladen en -folders staat die in de al dan niet elektronische brievenbus vallen. Zouden die ook fake news en gebazel ophoesten?

Zo lees ik regelmatig dat werkdruk en stress de arboproblemen zijn van het heden en de toekomst. Dat zo’n beetje alle mensen met fysiek zware beroepen (stratenmaker!) om- en uitvallen. Dat zittend beeldschermwerk slecht is, misschien zelfs het nieuwe roken. En dat daar van alles tegen moet worden gedaan (overigens vaak te beginnen met een hoger salaris).

> LEES OOK: De zonnige kant van zitten

Klopt dit beeld eigenlijk wel? Tijd voor een reality check.

200 miljoen euro zorguitgaven door psychische belasting in werk

In april van dit jaar verschenen de Volksgezondheid Toekomstverkenningen van het RIVM, met een gedegen kwantitatief overzicht van factoren die onze volksgezondheid bepalen. Zaken als roken, ongezond eten en te weinig beweging, u kent ze wel.

Interessant onderdeel van het lijstje was ook arbeid, dus de factoren in het werk die de gezondheid beïnvloeden. Psychische belasting in het werk is één van die factoren, in Nederland verantwoordelijk voor bijna 1 procent van de totale ziektelast (een soort gewogen optelling van alle meer en minder ernstige kwalen en ziekten). Maar liefst 200 miljoen euro aan zorguitgaven zijn het gevolg van psychische belasting in het werk. Astronomische aantallen en bedragen toch? Fysieke belasting kent soortgelijke effecten.

> LEES OOK: Bij lang zwaar tillen is het wachten op klachten

Maar: ruim drie maal zo hoge ziektelast door stoffen en veiligheid

Maar: voor de gevolgen van stoffen en werkomgeving inclusief veiligheid berekent het RIVM een ruim drie maal zo hoge ziektelast en zorguitgaven van 1.100 miljoen euro per jaar. En die stoffen en werkomgeving leiden tot ruim 4.000 doden per jaar, tegen nauwelijks doden door fysieke belasting en werkdruk.

> LEES OOK: 3.000 doden per jaar door gevaarlijke stoffen

Kortom, als we de (volks)gezondheid van werknemers willen bevorderen moet het gezonde verstand zegevieren. En moeten we eerst en vooral aan de slag met de risico’s van stoffen en veiligheid. Punt. Uit.

En nu niet gaan roepen dat het RIVM en ik er niets van begrijpen, want zoiets doet u toch niet?

Tjabe Smid | emeritus bijzonder hoogleraar arbeidsomstandigheden

Geen fake news, maar een praktische aanpak? U vindt het in het boek Beroepsziekten voorkomen