Ik heb weleens gehoord dat een verpleegkundige ongeveer 100 keer per dag de handen reinigt. Dit zijn wasbeurten met water en zeep of desinfectie met alcohol of een vergelijkbaar middel. Zowel het wassen als de desinfectie drogen de huid uit en het resultaat is rauwe klauwen: roodheid, kloven, jeuk en als het tegenzit eczeem.

Goed invetten met een vette crème helpt. Zojuist zorgde Facebook nog voor een mooi grinnikmomentje. Iemand kreeg daar het advies haar handen in te smeren met uienzalf. ‘Maar stinkt dat niet enorm?’ Uienzalf zal ongetwijfeld stinken. Maar de zalf die voor de spenen van koeien en voor gehavende borstvoedingstepels wordt gebruikt, uierzalf, kent dat probleem niet. Erg vet spul en sommige mensen zweren erbij.

> LEES OOK: Coronavirus en handenwassen, hoe en wanneer?

Smeren-smeren-smeren tegen ruwe handen

Het smeren-smeren-smeren-advies wordt ook gegeven aan bouwvakkers die in weer en wind werken, de handen openhalen aan ruwe materialen en bovendien contact hebben met vochtonttrekkende producten zoals specie.
Tijdens een voorlichting vertelde een metselaar waarom zijn handen eruitzagen als die van een accountant. Zonder gêne hanteerde hij in de bouwkeet de handcrème, want: ‘Met ruwe jatten mag ik niet aan mijn wijfie zitten.’ Perfect. Dat de kans op eczeem daardoor ook afneemt, is een bijkomend voordeel, maar te veel lange termijn om echt door te dringen.

Rauwe klauwen? Wees zuinig op je handen

Hoe handschoenen helpen, maar ook weer niet

Naast een strak smeerbeleid kun je de huidbelasting ook verminderen door goede handschoenen te gebruiken. Ironisch genoeg kunnen handschoenen zelf ook klachten veroorzaken, door het materiaal en door het afsluitende effect. Vroeger gebruikten we voornamelijk latex wegwerphandschoenen. Na verloop van tijd bleek dat vrij veel mensen allergisch werden voor latex en weekmakers. Daarom wordt waar mogelijk gebruikgemaakt van nitril en andere materialen.
Afsluiting, met het prachtige synoniem occlusie, verhoogt de kans op klachten. Bij nauwsluitende handschoenen worden de handen opgesloten, waardoor ze warm en zweterig worden en de huid extra makkelijk vocht kwijtraakt.

> LEES OOK: Houd ze heel met handbescherming

Al de genoemde huidklachten aan de handen zijn pijnlijk, maken dat je je werk minder goed of zelfs helemaal niet meer kunt uitvoeren. Daarnaast is je huid normaal een barrière tegen bacteriën en chemicaliën. Die dringen makkelijker een gehavende huid binnen. Zuinig zijn op je handen!

Geen nat werk of huidcontact met chemicaliën

Het smeren-smeren-smeren-regime is een pappen-en-nathouden optie. Voorkomen dat je handen belast worden is beter, maar niet altijd mogelijk. Geen nat werk en geen huidcontact met chemicaliën. Gebruik daarnaast handschoenen die passen bij het werk, was handen alleen als het nodig is en met zo min mogelijk zeep en droog ze goed af.

Mijn jongste trok gister zijn hoofd geschrokken terug toen ik hem een aai over zijn wang gaf. Tijd voor wat extra aandacht voor de huid. Ik zet tubes met vaseline naast al mijn wasbakken en smeer nog een keer extra. Bronaanpak, bronaanpak, echoot het door mijn hoofd. Goed idee. Misschien moet ik voor de zekerheid een tijdje niet afwassen …

Tamara Onos | arbeidshygiënist bij Auxilium HSE. Blogt over de pracht en problemen van werk op www.tamaraonos.nl.