Het verzuim van werknemers begint met erkende lichamelijke of psychische klachten, maar 15% van de zieken die langer dan 3 weken verzuimen, krijgen ‘vage’ bijkomende klachten als moeheid, borstklachten en duizeligheid de overhand. Vaak gaat het hierbij niet om een klacht, maar om meerdere samenhangende symptomen. Dergelijke klachten komen bovenop de eigenlijke ziekte, maar blijken vaak de hoofdoorzaak dat de verzuimduur met een derde verlengd wordt. Kern van het probleem uit het oog verloren
Uit het onderzoek van Hoedeman blijkt dat thuisblijvers te veel focussen op hun klachten en beperkingen, waardoor ze niet meer bezig zijn met beter worden en terugkeren naar het werk. Bovendien lopen verzuimende werknemers met ernstige onbegrepen lichamelijke klachten 3 tot 6 keer meer kans op depressies of angststoornissen. Zo komen zij in een vicieuze cirkel die uiteindelijk zelfs kan leiden tot arbeidsongeschiktheid.

Baas moet instinct vertrouwen
Volgens Hoedeman zijn vage klachten bij werknemers wel te herkennen. De werkgever kan in het alledaagse functioneren van de werknemer alert zijn op regelmatige klachten die niet zijn toe te schrijven aan traceerbare lichamelijke redenen. Hoedeman: “Het klinkt onorthodox, maar werkgevers moeten hun instinct vertrouwen. Als Piet met rugklachten thuiszit, niet meer zo goed op de bouwplaats mee kan komen en het thuis ook even wat minder loopt, moet je als werkgever eigenlijk snel ingrijpen om te voorkomen dat niet-traceerbare klachten de overhand krijgen. Goede kennis van je personeel is het devies.”

Snelheid is essentieel
Na drie weken is de werknemer vaak al in een zodanige neerwaartse spiraal geraakt dat hij hier moeilijk uitkomt. De enige oplossing is om sneller in te grijpen dan de gebruikelijke 4-6 weken. Pamperen is daarbij funest. Hoedeman: “De baas wil vaak begripvol zijn en gaat mee in de klachten. ‘Goh wat vervelend allemaal; ziek maar lekker even uit!’ Ze tonen begrip voor de klachten, maar dat is de verkeerde benadering. Het is beter om begrip te tonen voor de beleving van de klachten, en de werkzaamheden daarop aan te passen. Het omgekeerde werkt ook averechts: aandringen op een diagnose, nader medisch onderzoek of een verwijzing versterkt bij deze werknemers hun ongerustheid en klachten. Help de werknemer in te zien van waar de problemen vandaan komen. Als er angst is voor een aandoening of angst voor belasten, is het goed hem in contact met de bedrijfsarts te brengen om een behandel- en terugkeerplan te maken.”