Jurist Riek Vilters: ‘Je ziet het wel vaker: werkgever en werknemer hebben een verschil van inzicht. En op het moment dat de partijen verder uit elkaar groeien, beweert de medewerker opeens dat hij al jaren wordt geintimideerd. Maar er zit een groot verschil tussen intimidatie en een arbeidsconflict.’

Weerlegd
Om dat verschil te verduidelijken, stellen we het bovenstaande verhaal een beetje bij. ‘Toen die medewerker werd beschuldigd van valsheid in geschrifte, heeft hij dat onmiddellijk weersproken’, zegt Vilters. ‘En met succes: het verhaal was gewoon niet waar. Maar de werkgever had daar geen boodschap aan: die bleef zijn beschuldiging continu herhalen, bij allerlei gelegenheden. En daarmee passeerde hij een grens. Want nu is het geen puur arbeidsconflict meer. Nu is het wel degelijk intimidatie.’

Het is belangrijk om dit verschil goed vast te stellen, benadrukt Vilters. Want als voorzitter van diverse klachtencommissies weet zij dat een werkgever het advies van zo’n commissie bijna altijd overneemt. ‘De dader kan in zo’n geval rekenen op een berisping, en in zwaardere gevallen wordt hij bijvoorbeeld overgeplaatst. Maar ik heb ook diverse malen zien gebeuren dat hij werd ontslagen. En dan moet je wel zeker weten dat de intimidatie daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.’

Concreet
Vandaar dat een klachtencommissie zich bij een beschuldiging van intimidatie alleen baseert op objectieve feiten. En niet – zoals veel handboeken adviseren – op de perceptie van het slachtoffer. ‘Voordat wij een klacht gegrond verklaren, moet er sprake zijn van concreet bewijsmateriaal’, zegt Vilters. ‘Als iemand mails kan overleggen, die verstuurd zijn op die en die dag, onder die en die omstandigheden, staat hij sterker. En het moet echt gaan om gedragingen die de waardigheid van iemand ondermijnen. Bijvoorbeeld als een leidinggevende bij een slechte beoordeling beledigend wordt. Of als hij iemand tijdens een vergadering belachelijk maakt.”

Een ding wil ze nog kwijt: wat dat laatste betreft ligt er volgens haar ook een verantwoordelijkheid bij de medewerkers. ‘In de media zie je wel eens berichten over managers die al jaren aan het intimideren waren. Dat werd bijvoorbeeld beweerd over Nurten Albayrak van het COA. Maar bij al die berichten denk ik: hoe kon zo iemand daar jarenlang mee doorgaan? Dat kwam toch ook omdat de medewerkers veel te weinig tegenwicht boden? Natuurlijk, ik begrijp dat het moed vereist om tegen je baas in te gaan. Maar soms heb je moed nodig om intimidatie te voorkomen.’

Op 20 september organiseert de Landelijke Klachtencommissie Ongewenst Gedrag voor de Decentrale Overheid een symposium over dit onderwerp: www.cs-vng.nl

Tip! Opleiding ‘Vertrouwenspersoon omgangsvormen’

Afbeelding De 2-daagse opleiding Vertrouwenspersoon omgangsvormen geeft niet alleen inzicht in toepasselijke wet- en regelgeving, maar kijkt ook naar de ‘zachte’ kant. Zo gaat u zelf praktisch oefenen met een acteur.
De vertrouwenspersoon speelt een belangrijke rol bij ongewenste omgangsvormen binnen de organisatie. Wat is hiervan de impact? Hoe kunt u optimaal samenwerken met leidinggevenden? U krijgt praktische tips en leert de belangrijkste do’s en don’ts.

Meer informatie over deze opleiding