Stemtrainer, operazangeres en psycholoog Elizabeth Ebbink legt uit hoe u zich meer kunt laten gelden met behulp van uw stem.
“Ik help mensen die het gevoel hebben dat anderen niet naar hen luisteren tijdens vergaderingen, presentaties of sollicitaties. Iedereen die hier komt heeft thuis of onder vrienden totaal geen last. Spanning speelt dus een rol. Ik heb twintig jaar professioneel gezongen en er is eigenlijk niemand die níet bang is. Die angst is een voorbereiding op de prestatie die je gaat leveren. Ben je eenmaal bezig, dan valt het van je af.”

Hoe komt dat?

“Vaak weten mensen niet goed wat hun rol is. Hoe sterk ze mogen zijn. Maar al zijn ze niet de baas, ze mogen wel invloed uitoefenen. Een zacht timide stemmetje legt nu eenmaal minder gewicht in de schaal. Op anderen maakt dat geen indruk en dus luisteren ze niet. Dat zorgt voor veel frustratie. Mensen voelen zich niet gehoord, terwijl ze toch belangrijke zaken te melden hebben. Dat die niet aankomen bij de toehoorders, is vaak terug te voeren op de ongemakkelijkheid over de eigen rol.”

Wat kun je doen?

Spreekangst, zeker voor grote groepen, is voor velen een bekend verschijnsel. De angst voor een overslaande stem, stotteren of te snel praten. En vooral dat andere mensen kunnen horen dat ze nerveus zijn. De keel schrapen helpt helaas niet. Het langs elkaar heen schrapen van de slijmvliezen van de keel heeft hetzelfde effect als krabben aan een muggenbult: het verergert juist de kriebel. Het slijm is tijdelijk weg, waardoor de slijmvliezen extra slijm gaan produceren en het gevoel verergert dat er iets in de weg zit: een brok in de keel die steeds meer gaat kriebelen. Wat wel helpt is ruimte maken in de keel. Als het heel erg is, even kloppen op de borst. Of wat drinken of eten, een snoepje of een hapje appel.”

Hoe voorkom je zenuwen op de stem?

“Oefen vooral veel lastige situaties. Ga tegenover iemand zitten die zegt: ‘Dus jij dacht dat je wist hoe je dit beter kon?!’ En dan maar praten en voelen wat er gebeurt. Integriteit is hierbij heel belangrijk. Ben ik integer zoals ik hier nu zit? Ben ik hier omdat ik wil dat iedereen me bewondert? Of omdat ik iets van die mensen wil afpakken? Of sta ik hier zodat de anderen er iets aan hebben? Door integer te zijn, durven mensen duidelijk en vrij te spreken. En dat heeft weer tot gevolg dat hun toehoorders ook echt gaan luisteren.”

Hoe zorg je dat je gehoord wordt?

“Let op de ruimte in de klankkast, zodat de stem resoneert en de mensen prettig kunnen luisteren. Breng daarnaast een beetje leven in de brouwerij door te letten op de melodie in de stem: van hoog naar laag. Zet uzelf neer als iemand om rekening mee te houden. Hoogte zorgt voor het contactgevoel: ‘Kom binnen! Fijn dat u er bent!’ Laagte maakt het minder gezellig, maar wel inhoudelijk. Het klinkt belangrijker. Maar pas op: hoe lager de stem, hoe monotoner en hoe minder contact. Het risico is dan dat mensen niet meer opletten. Een lage stem geeft ook vaak mee dat iemand niet in beweging te brengen is, een soort onverzettelijkheid, onverstoorbaarheid. Daarom moet iemand voor een goede presentatie beide hoogtes beheersen. Afwisselen tussen hoog en laag. De formule van de melodie is ‘ze leefden nog LANG en gelukkig’: dus eerst gaat de stem omhoog, dan omlaag.”

Gebruiken vrouwen hun stem anders dan mannen?

“Ja. Vrouwen eindigen hun zinnen vaak hoog. Dat klinkt vragend én een tikje uitdagend. Juist omlaag aan het eind maakt het zakelijker. Dat is niet onvriendelijk maar groot, stevig, professioneel, en dus ook: veilig. Oefen maar eens met het opnemen van de telefoon en breng die stem omlaag aan het einde van de zin. Die stevigheid is essentieel, het maakt mensen tot ankers die de aandacht vasthouden. Door die verankering staan ze als een huis. Die stevigheid is als een cadeau dat zij geven aan hun toehoorders.”

> Nog beter gehoord worden? Volg de workshop Meer invloed als u spreekt over veiligheid tijdens de Arbo Workshopdag.