In al die gevallen brengt Arjella van Scheppingen de boel weer in beweging. Of eigenlijk: zij helpt medewerkers om zelf de boel in beweging te zetten. Door de regie in eigen hand te nemen en te werken aan hun persoonlijke leiderschap. > Leer met welk instrumentarium en welke werkvormen u dat ook lukt op het congres Positieve Gezondheid.

Het ging niet goed op de financiële afdeling van het gemeentekantoor. Twee groepen werknemers stonden lijnrecht tegenover elkaar. Aan de ene kant: een paar conservatieve oudere mannen. Aan de andere kant: enkele enthousiaste jonge vrouwen met nog weinig ervaring. Die laatsten ergerden zich mateloos aan de behoudende houding van de mannen, aan hun gebrek aan nieuwsgierigheid. En die ouderen mopperden dat hun ervaring niet werd gewaardeerd: “Jullie luisteren ook nooit!”

De boel weer in beweging brengen

Twee groepen dus. En daartussenin stond adviseur en onderzoeker Arjella van Scheppingen. Het was haar taak om – zoals zij het graag uitdrukt – de boel weer in beweging te brengen. “Ik had een enorm vel papier meegebracht van 3 bij 2 meter, en daarop tekende ik een tijdlijn van het jaar 1 naar het jaar 3000. En ik vroeg beide partijen om hier de belangrijkste jaren op aan te geven: wat zijn de markeerpunten in jouw vakgebied? Die ouderen gingen natuurlijk terug naar de wetgeving in de jaren ‘70, terwijl de jonge meiden zich meer richtten op de laatste jaren, bijvoorbeeld de opkomst van sociale media.”

Leren kijken vanuit het perspectief van een ander

Het resultaat? Een gezamenlijke wolk aan gebeurtenissen, met daaromheen verhalen over de rol die alle medewerkers daar zelf in hadden gespeeld. “Op die manier leerden mensen op een frisse manier kijken naar de werkelijkheid”, zegt Van Scheppingen. “Niet alleen vanuit hun eigen perspectief, maar ook vanuit dat van de ander. Ze werden nieuwsgierig naar elkaars ervaringen, ze raakten weer met elkaar aan de praat. Je zag de sfeer enorm verbeteren.”

De wereld bekijken door elkaars ogen

: Foto Mascha Hendriks

De wereld bekijken door elkaars ogen. Het verbetert vaak de sfeer tussen collega’s, maar ook die tussen medewerker en cliënt. Dat bleek in De Participatiekliniek, een 24-uurs belevingsevent van beroepsvereniging V&VN, waarin zorgprofessionals zelf werden opgenomen als cliënt. Ze kregen een katheterzak aangeknoopt, of een bril op met doffe glazen waardoor ze niet goed konden zien. Een volle dag lang beleefden zij zelf wat het is om oud en hulpbehoevend te zijn.

En dat verbreedde hun blik. “Plotseling begonnen ze zich zelf te ergeren aan kleine dingetjes”, zegt Van Scheppingen. “Aan de herrie van de lepeltjes in de koffie bijvoorbeeld. Of aan de opmerking van de verpleegkundigen: ‘Ik doe 23 even.’ Of: ‘Is die heup al terug?’ En de bandjes van de katheterzakken sneden in hun benen.”

Ook hierdoor zag Van Scheppingen de boel in beweging komen. “Om te beginnen met die katheters. Die dingen worden nu op een andere manier bevestigd. Bovendien gebruiken ze nu geen lepeltjes meer, maar plastic roerstaafjes. En verpleegkundigen besteden meer aandacht aan hun taalgebruik. Natuurlijk hadden ze nooit de bedoeling om hun cliënten te kwetsen, maar ze beseffen nu dat het toch zo kan overkomen.”

Plezier in verbeteren waar je goed in bent

Lag in deze voorbeelden de nadruk op problemen, soms legt Van Scheppingen de accenten anders. “Ik moet altijd denken aan het motto van Dafne Schippers: je moet er plezier in houden om dat waar je goed in bent, te verbeteren. Dat principe heb ik ooit toegepast bij een orthopedische schoenmaker die de laatste jaren ernstig was verbitterd. Hij had geen geld om met pensioen te gaan, en zijn bedrijf liep allesbehalve goed. Toen ik bij hem langskwam, begon hij meteen te klagen: hij werkte iedere week 70 uur, hij was 2 keer gescheiden, en zijn personeel begon al om 16.00 uur op de klok te kijken.”

Een gezamenlijk belang brengt de boel in beweging

Maar toen vroeg Van Scheppingen waar hij trots op was – en dat bracht alweer wat in beweging. “Hij moest lang nadenken, maar toen pakte hij uit de la een ansichtkaart. Een kaart uit Santiago de Compostela. En daar kwam het verhaal: ooit had hij een klant die nauwelijks meer kon lopen – en voor hem maakte hij toen een stel nieuwe orthopedische schoenen. Wat gebeurde er? Die klant heeft die hele pelgrimstocht uitgelopen.”

Dus lag Van Scheppingens advies voor de hand. “Ik heb hem op het hart gedrukt dit verhaal te delen met zijn medewerkers. Daar doen ze het voor, dat zal ze inspireren. Vaak moet je eerst vaststellen waar mensen trots op zijn. Dan schets je een gezamenlijk belang – en juist dat brengt de boel in beweging.”

> Ook de boel in beweging brengen? Kom naar het congres Positieve Gezondheid.

De boel weer in beweging brengen

Leren kijken vanuit het perspectief van een ander

De wereld bekijken door elkaars ogen

Foto Mascha Hendriks

Plezier in verbeteren waar je goed in bent

Een gezamenlijk belang brengt de boel in beweging