Dat was het centrale punt van de rondetafeldiscussie ‘Bevoegd of bekwaam’ die Vakblad Arbo onlangs organiseerde. De uitkomst: medewerkers moeten zelf zorgen dat zij bekwaam blijven voor hun werk, bedrijven moeten ruimte bieden voor ontwikkeling.

Even voorstellen: de deelnemers

De deelnemers aan de discussie: Cees van der Slik, Environment, Health and Safety-expert bij Dow Chemicals in Terneuzen, Veerle Struben, senior adviseur innovatie van Spaarne Gasthuis Academie, Cees Alderliesten, beleidsadviseur Onderwijs en Arbeidsmarkt van Deltalinqs, Corné Bulkmans, docent en lid managementteam van Post Hoger Onderwijs Veiligheidskunde (PHOV), Ronald Meijer, directeur Copla en Roelof KleinJan, directeur van Kader, bureau voor kwaliteitszorg.

Werken aan trainingsprogramma’s op maat

Volgens de deelnemers is er binnen bedrijven niet echt sprake van een ‘ouderwetse’ leercultuur. Alderliesten: “Natuurlijk leren sommigen alleen om een certificaat af te vinken. Maar meestal zijn bedrijven bezig om medewerkers op een goede manier kennis bij te brengen.” Van der Slik vertelt dat ze bij Dow Chemicals voor nieuwe medewerkers een trainingsprofiel opstellen van hun leerbehoeften. “Iedereen heeft een trainingscoach voor een programma op maat, waarin de medewerker ook zelf zijn leerbehoeften kan aangeven.”

> LEES OOK: Iedere werknemer een eigen leerbudget?

Leermethode verschilt per individu en doel

Welke leermethode is geschikt? Struben: “Dat hangt af van het individu en de prestatie die hij moet leveren.” De Spaarne Gasthuis Academie legt de verantwoordelijkheid om bij te blijven nadrukkelijk bij de medewerker zelf: KleinJan van Kader denkt graag mee met de opdrachtgever: “Dan kun je als opleider aansluiten op het kennisniveau van mensen en daarop een goed programma maken. Een bedrijf weet vaak wel dat scholing nodig is, maar niet altijd hoe je dat aanpakt.”

Vertaalslag opleiding vindt plaats in praktijk

Niet in alle bedrijven heeft opleiden onverdeelde aandacht. Meijer: “Wij leiden mensen op en willen graag dat ze in de praktijk bewijzen dat ze het geleerde kunnen toepassen. Dat de vertaalslag in de praktijk moet plaatsvinden, moet bij veel bedrijven nog landen.” Bulkmans onderscheidt kennen en kunnen. “Een veiligheidskundige bijvoorbeeld moet naast zijn kennisniveau vele vaardigheden ontwikkelen. Bij kleinere bedrijven is die ruimte om te leren na de opleiding vaak minder voor professionals die geen deel uitmaken van een team.”

Leren door nabootsen van de werkpraktijk

Leren en toetsen in de praktijk is nodig, vinden de deelnemers. In veel gevallen komt dat neer op de werkelijkheid nabootsen. Op een leer-werkplaats, in een trainingslocatie of met virtual reality. Alderliesten: “Het blijft vaak een gecomponeerde afspiegeling van de praktijk. Je zou het liever realistischer willen.” Struben: “Virtual reality is niet eenvoudig te realiseren en erg duur. Een hele simulatie is onbetaalbaar.” KleinJan: “Wil je nagaan of iemand het juiste gedrag in de praktijk toepast, dan zie je dat pas bij een assessment op de werkvloer.”

Bewustzijn creëren van levenslang leren

De grote uitdaging is om bij medewerkers en organisaties een bewustzijn te creëren van levenslang leren, menen de deelnemers. KleinJan: “Mensen moeten intrinsiek gemotiveerd zijn om te blijven leren.” Bulkmans: “Iedereen heeft zijn eigen manier van leren. Er is geen one size fits all.” Struben: “Verleid mensen tot leren met gaming: door het spelelement ervaren ze dat leren leuk is.” Alderliesten: “We moeten meer kijken naar wat mensen over 10 jaar nodig hebben aan kennis en kunde. Zo zorg je dat mensen mobiel en inzetbaar blijven.”

> Dit is een korte samenvatting van het artikel ‘Er is geen one size fits all’ van Walter Baardemans. Lees het volledige artikel in Vakblad Arbo.