De Inspectie SZW heeft namelijk de Handreiking Vervangingsverplichting CM-stoffen gepubliceerd. Deze handreiking bevat een stappenplan dat inspecteurs en bedrijven houvast geeft bij de vraag welke inspanningsverplichting bedrijven hebben voor CM-stoffen.

> BEKIJK de Handreiking

CM-stoffen vervangen? Volg het stappenplan

In het stappenplan staan vragen die een bedrijf zich achtereenvolgens moet stellen. Bij iedere stap uit het stappenplan horen vervolgens een aantal subvragen, met suggesties en links. Als een bedrijf het schema heeft doorlopen, kan het goed onderbouwd antwoord geven op deze vragen:

Waarom is het gebruik van de stof (of het proces) bij ons noodzakelijk? En waarom is vervanging technisch niet uitvoerbaar?
Welke inspanningen hebben we als bedrijf gedaan om vervanging te vinden voor onze CM-stoffen?

> LEES OOK: SZW op ‘road to zero’ met kankerverwekkers

Drie verschillende situaties in het stappenplan

Het stappenplan bestaat uit drie schema’s, die drie verschillende situaties beschrijven:

De CM-stof is het eindproduct van het bedrijf, of is onderdeel daarvan.
Of de CM-stof is een processtof/hulpstof. In de kaders staan twee voorbeelden hiervan.
De CM-stof komt onbedoeld vrij in het proces (proces-emissie).

Voorbeeld coating

Een producent van metalen tussenwanden geeft de wanden een coating met een olie of was. Dit om te voorkomen dat de wanden onderweg naar de klant al beginnen te roesten. De klant moet deze coating vervolgens weer met een vluchtig oplosmiddel verwijderen voordat de wanden verder het proces in kunnen. Het alternatief: inpakken in een folie. Daarmee vervallen twee ‘chemische’ stappen: zowel het aanbrengen als het verwijderen van de coating.

Bron: Handreiking vervangingsverplichting CM-stoffen

Bedrijven moeten aanpak CM-stoffen laten zien

In artikel 4.17 van het Arbobesluit staat dat bedrijven kankerverwekkende en mutagene stoffen moeten vervangen “voor zover dit technisch uitvoerbaar is”. Maar of dat in een bedrijf zo is, is voor de inspecteurs lastig te beoordelen. Want het bedrijf in kwestie zal daarover vaak meer informatie hebben dan de Inspectie.

> LEES OOK: Gevaarlijke stoffen in een fabriek aanpakken (casus)

Maar Inspectie SZW mag wel altijd minimaal eisen dat de werkgever actief heeft onderzocht of vervanging van CM-stoffen mogelijk is. Die verplichting is vastgelegd in artikel 4.13, lid a van het Arbobesluit. Een bedrijf moet zijn inspanning bovendien kunnen aantonen. Dat kan het doen door die inspanningen schriftelijk vast te leggen in de RI&E.

> LEES OOK: Zo vergeet u niets in de RI&E

Voorbeeld Verfproces

Een producent van filtermateriaal gebruikt een verf met formaldehyde om de filters een kleur te geven. Maar omdat het filtermateriaal later altijd wordt ingebouwd, zijn de gekleurde filters helemaal niet meer zichtbaar. Daarop besluit het bedrijf om het verfproces af te schaffen.

Bron: Handreiking vervangingsverplichting CM-stoffen

Bron: Inspectie SZW

> TIP: het boek Beroepsziekten voorkomen: praktische aanpak en preventie