Als je als werkgever je zaakjes goed op orde hebt, de juiste PBM hebt verstrekt en ook nog eens op het gebruik daarvan toeziet, dan heeft de werkgever in zijn algemeenheid aan zijn zorgplicht voldaan. Dat is belangrijk als een werknemer claimt dat hij schade heeft opgelopen in de uitoefening van zijn werkzaamheden. Bijvoorbeeld als het gaat om gehoorbeschadiging. Vaak hoor je van werkgeverszijde: dat is wel zo, maar buiten werktijd kan ik niets doen. Dan kunnen werknemers alsnog schade aan het gehoor oplopen als ze naar de disco gaan. Kan ik in zo’n geval de claim ontlopen door te wijzen naar dit privégedrag? Een interessante vraag die juridisch gezien geen eenvoudige oplossing kent.

Gehoorbeschadiging

Toen onze vorige minister-president een bezoek bracht aan de Grand Prix van Montreal, mocht hij plaatsnemen in een bolide. In die tijd maakten dergelijk racemonsters zoveel lawaai dat dit op korte termijn tot gehoorbeschadiging kon leiden. Maar wat zei de heer Balkenende voor de start? Oordoppen heb ik niet nodig. Dit is exemplarisch voor de houding die veel – met name jonge – mensen innemen ten opzicht van het risico op gehoorbeschadiging. Je gaat toch niet met oordoppen naar de disco?!

Vrije tijd

Er zijn weinig uitspraken bekend waarin een werkgever bij het indienen van een claim door een (ex)werknemer een beroep deed op activiteiten in de vrije tijd. Een dergelijk beroep kan alleen succesvol zijn als niet geheel vaststaat dat de aandoening (doorgaans een beroepsziekte) is ontstaan als gevolg van de werkzaamheden. Want dat zal de werkgever wel aan moeten tonen en dat lijkt geen eenvoudige opgave.

Aansprakelijkheid

Staat echter klip en klaar vast dat de aandoening is veroorzaakt door en in het werk, dan heeft de werkgever nog twee mogelijkheden om zijn aansprakelijkheid te ontlopen. Hij kan aantonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan (art. 7:658 BW) of hij moet aantonen dat er sprake is geweest van opzet of bewuste roekeloosheid van de kant van de werknemer. In de praktijk is dit een nagenoeg onmogelijke opdracht, gezien de omschrijving van de Hoge Raad van het begrip “opzet of bewuste roekeloosheid”. Het bezoek aan de disco valt daar dacht ik niet onder. Beter is, denk ik, dat de werkgever duidelijk maakt waarom bepaalde beschermingsmiddelen zijn voorgeschreven. Zodat dit ook privé tussen de oren van de werknemer komt.

Dit is een fragment van het artikel Veiligheid tussen de oren. Het volledige artikel van auteur Rob Poort is te lezen in het novembernummer van vakblad Arbo.

Rectificatie: In het volledige artikel is een van de voetnoten incorrect weergegeven. De omschrijving van de Hoge Raad van het begrip ‘opzet of bewuste roekeloosheid’ moet zijn: HR 11 september 1998, JAR 1998, 212 (van der Wiel/Philips Lighting): van bewust roekeloos handelen is alleen sprake als de werknemer zich tijdens het verrichten van zijn onmiddellijk aan het ongeval voorafgaande gedraging van het roekeloos karakter van die gedraging werkelijk bewust zou zijn geweest.