Op een zonnige dag in april spuit een uitzendkracht in de spuitplaats van een bouwbedrijf plaatjes van 15 x 25 centimeter schoon. Hij doet dit met een reinigingsmachine met hogedrukspuit. Daarvoor plaatst hij de plaatjes links en rechts van zich en richt er vervolgens de lans van de reinigingsmachine op. Tijdens zijn werk draagt hij veiligheidslaarzen.

Waterstraal boort zich door veiligheidslaarzen

Als de uitzendkracht aan de ene kant klaar is, brengt hij de lans naar de andere kant. Dit doet hij terwijl de lans naar de grond is gericht en het bedieningshendeltje is ingedrukt. Daarbij raakt de waterstraal zijn rechtervoet. De waterstraal boort zich door de veiligheidslaarzen van de uitzendkracht en verwondt zijn rechtervoet. De straal beschadigt zijn grote teen zodanig dat hij blijvend letsel oploopt. Een aantal operaties, zes dagen ziekenhuisopname en maanden van herstel mogen niet baten. Hij zal deze teen nooit meer kunnen bewegen.

Niet verteld dat reinigingsmachine 400 bar druk had

Toen het slachtoffer enkele maanden voor het ongeval bij het bouwbedrijf begon, kreeg hij te horen dat hij de reinigingsmachine mocht gaan gebruiken. En ook: “Daar staan de veiligheidslaarzen, die mag je gebruiken als je dat wilt.” Zijn werkgever verzuimde echter om hem te vertellen dat de reinigingsmachine een druk had van 400 bar. En ook dat hij de lans nooit op zijn ledematen mocht richten.

> LEES OOK: Machineveiligheid is nog geen procesveiligheid

Persoonlijke beschermingsmiddelen niet zo persoonlijk

De persoonlijke beschermingsmiddelen – het rubberen regenpak en de veiligheidslaarzen – waren helemaal niet zo persoonlijk. De laarzen waren twee maten te groot en ondanks herhaaldelijk verzoek kreeg het slachtoffer geen passende veiligheidslaarzen. Uit het onderzoek aan de laarzen bleek dat deze niet bestand waren tegen de maximale werkdruk van 400 bar die de reinigingsmachine met hogedruk waterstraal leverde. De aanduiding op de schacht van de laarzen was EN ISO 20345 NL – S3 en A-E-HRO.

> LEES OOK: Onjuiste PBM, werkgever aansprakelijk?

Veiligheidsschoeisel moet voldoen aan aantal basisvereisten

In veiligheidsnorm EN ISO 20345 is vastgelegd waaraan veiligheidsschoeisel moet voldoen. Volgens deze norm moet alle veiligheidsschoeisel voldoen aan een aantal basisvereisten. Een paar van die vereisten zijn een beschermende neus en bovenmateriaal van minimaal kroetleder of een gelijkwaardig synthetisch materiaal. De aanduiding S3 betekent onder andere dat de laars teenbescherming heeft en waterdicht bovenmateriaal. De A betekent dat de laars antistatisch is, de E duidt op energie-absorptie in de hiel en HRO verwijst naar de hittebestendigheid van de zool.

> TIP: Houvast bij veiligheidslaarzen kiezen?

Hieruit blijkt het volgende:

Dit persoonlijk beschermingsmiddel is niet in alle gevallen geschikt voor de te vermijden gevaren zonder zelf een groot gevaar in te houden.
Het PBM beantwoordde niet aan de bestaande omstandigheden op de arbeidsplaats.
Het beschermingsmiddel was niet afgestemd op de ergonomische eisen en de vereisten met betrekking tot de gezondheid van de werknemers.
Het PBM was niet aangepast om het geschikt te maken voor de drager.

> LEES OOK: Dit biedt u houvast bij uw PBM-beslissingen

Speciale training of voorlichting voor werken met hogedrukspuit

Werknemers die met hogedruk werken moeten speciale trainingen krijgen of in ieder geval adequate voorlichting en onderricht. Bij verwondingen veroorzaakt door het doordringen van water onder hogedruk moet de behandelend arts op de hoogte worden gesteld van wat er precies is gebeurd. Ook moet bekeken worden of de behandelaar ervaring heeft met de behandeling van dit soort inwendige wonden. Vaak zijn er binnenweefsels kapot terwijl er aan de buitenkant niets te zien is.

> LEES OOK: Training maakt werkplek veilig

Alleen boete voor te laat melden bij Arbeidsinspectie

De Inspectie SZW maakt een boeterapport op tegen het bedrijf. Op basis van de genoemde criteria 1 t/m 4 stelt de Inspectie overtreding vast van artikel 8.1, lid 2 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Ook neemt zij de overtreding van artikel 9 van de Arbeidsomstandighedenwet in het boeterapport op. Dit omdat het bouwbedrijf het ongeval niet direct aan de inspectie heeft gemeld.

> LEES OOK: Een arbeidsongeval melden, zo doet u dat

De boeteoplegger is van mening dat overtreding van artikel 8.1 lid 2 onvoldoende is bewezen. Daarvoor krijgt het bedrijf dus geen boete. Voor het te laat melden van het ongeval krijgt het bedrijf een boete opgelegd van 1.350 euro. Het bedrijf betaalt de boete zonder verdere procedure.

Auteur | Ehsan Kermani

> Lees de volgende aflevering van Ongeval in onze nieuwsbrief!

> TIP: Up-to-date met Arbo-wetgeving? De Arbo Actualiteitendag!