PBM kopen: let op prijs, veiligheid én comfort

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) in Nederland voldoen allemaal aan de wettelijke veiligheidseisen. Maar al die schoenen, helmen, hesjes en veiligheidsbrillen kennen vaak een ander nadeel. Ze zijn niet altijd even comfortabel. De oorzaak? Een niet optimale samenwerking tussen de veiligheidskundige en de inkoper van PBM.

PBM kopen: let op prijs, veiligheid én comfort

Veiligheidsschoenen gaan helaas niet eeuwig mee, dus moest de inkoper er weer 500 bestellen. Een lastige klus? Nou … nee. Want toen hij het aanbod bekeek, stuitte hij op enorme prijsverschillen. Er waren S3-veiligheidsschoenen van € 250, maar ook van € 25. Beide modellen hadden een CE-markering en voldeden aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen van de EU-wetgeving. Dus was de beslissing snel genomen. De inkoper hield de schade beperkt tot 500 x € 25 = € 12.500.

Bij PBM's kopen letten op prijs, veiligheid én comfort

Zo gaat het bij veel bedrijven, vreest Dirk Muis, Consultant Quality, Health, Safety and Environment. En dat woord – vreest – is bewust gekozen. “Natuurlijk, ik kan die inkoper wel begrijpen. Kies je voor 500 schoenen van bijvoorbeeld € 100? Dan kom je uit op een totaalbedrag van € 50.000. En inderdaad: dat is geen biergeld. Maar wat die inkoper vergeet, is dat je bij het kopen van PBM niet alleen moet kijken naar de prijs en de veiligheid. Minstens net zo belangrijk is het comfort.”

En juist dat comfort laat bij goedkopere PBM vaak te wensen over. “Vroeger, toen ik nog in dienst was van een grote arbodienst, sprak ik regelmatig werknemers die klaagden over zweetvoeten. En weet je wat de collega's dan zeiden? Gewoon vaker je voeten wassen en je sokken verwisselen. Maar die zweetvoeten kunnen ook worden veroorzaakt door de schoen: door het goedkope binnenwerk kan de voet bijvoorbeeld nauwelijks ademen.”

Comfort niet alleen van belang bij veiligheidsschoenen

Volgens Muis speelt dit probleem niet alleen bij veiligheidsschoenen. “Iets dergelijks zie je bij hesjes: ook die heb je in verschillende prijsklassen. Bij de allergoedkoopste krijg je te maken met een coating die al heel snel gaat dicht zitten. Het resultaat: een oncomfortabel zweetding.

En wat dacht je van helmen? De goedkoopste heeft een binnenwerk met 3 bandjes die de helm ondersteunen, en een andere heeft er 5. Dat laatste is natuurlijk veel comfortabeler. Daardoor zijn mensen minder snel geneigd om de helm af te zetten.”

PBM kopen niet overlaten aan uitsluitend inkopers

Uit die laatste opmerking blijkt: comfort is niet alleen belangrijk voor het welbevinden van de medewerkers, maar ook voor hun veiligheid. PBM kopen is volgens Muis niet iets dat je moet overlaten aan de inkopers. Althans, niet alleen. “Ik adviseerde eens een groot bedrijf dat op zoek was naar een nieuwe PBM-leverancier. Hiervoor organiseerden ze een aanbesteding, en daar werden wij als arbodienst in een vroeg stadium bij betrokken. Wij kwamen toen met een lijstje van eisen, niet alleen op het gebied van veiligheid, maar ook comfort. Het resultaat was een reeks van aanbieders van wie je niet alleen de prijs kon vergelijken, maar ook het product. Samen met de inkopers maakten wij de eerste schifting, de afdeling Inkoop nam vervolgens de beslissing.”

Ideale trio: preventiemedewerker, veiligheidskundige, inkoper

Dat is volgens Muis de ideale taakverdeling. “De partijen moeten doen waar ze goed in zijn: de veiligheidskundige heeft verstand van veiligheid, de inkoper van inkoopstrategieën. Maar diezelfde inkoper weet misschien niet hoe de PBM binnen het bedrijf worden gebruikt. Stel dat ze daar moeten kiezen tussen diverse vormen van gehoorbescherming. Gaan ze dan voor oorwatten van € 0,25 of voor de otoplastieken van € 100? Om die beslissing te nemen, moet je weten onder welke omstandigheden medewerkers die dingen gebruiken.”

Volgens Muis heb je dan namelijk te maken met verschillende situaties. “Zijn de werknemers af en toe bezig met een slijpklusje? Dan volstaan oorkappen. Maar staan je mensen de hele dag in het lawaai? Dan is gehoorbescherming in je oren de beste oplossing. In dat geval kun je het beste kiezen voor otoplastieken. En nu we toch bezig zijn: als er sprake is van discontinu geluid, gebruik je bescherming op je oren, bijvoorbeeld oorkappen. Maar heb je te maken met continu geluid? Gebruik dan liever bescherming in je oren. Je moet het maar weten als inkoper.”

Er is trouwens nog een partij die een belangrijke rol speelt bij het kopen van PBM: de preventiemedewerker. “Deze medewerker weet of er klachten zijn bij de gebruikers van PBM’s”, zegt Muis. “Vandaar de rolverdeling: de preventiemedewerker komt met de gebruikerservaring, de veiligheidskundige gaat over de specificaties en de inkoper zoekt vervolgens de voordeligste oplossing.” Althans, dit geldt voor grote bedrijven.

Duivenvoorden Elektrotechniek

Nee, een afdeling inkoop heeft directeur Willem Resink niet. Geen wonder, want Duivenvoorden Elektrotechniek telt slechts 20 man. Dus is PBM kopen de zaak van Resink zelf. Hoewel … helemaal alleen opereert hij niet. “Als wij op zoek gaan naar nieuwe S3-veiligheidsschoenen, koop ik in eerste instantie 2 of 3 paar. Vervolgens laat ik die testen door een aantal monteurs. Lopen ze lekker? Blijven ze waterdicht? Krijg je snel zweetvoeten? Zijn ze te zwaar of misschien te licht? Pas als na een maand of 3 blijkt dat de mannen tevreden zijn, koop ik die schoenen ook voor de collega’s.”

En hoeveel is Resink bereid te betalen? Dat hangt volgens hem af van het product. “Wij gaan nooit op de bodem zitten, maar bij de aankoop van schoenen kijken we wel naar de prijs. Je hebt modellen van € 25 en van € 320. Wij houden het op ongeveer € 80. Maar als het gaat om helmen, kiezen we voor het hogere prijssegment. Onze monteurs verrichten vaak bukkend werk. Dan wil je niet dat zo’n helm iedere keer van je hoofd valt. Die helm moet dus goed zitten – maar ook goed staan. Want ook al werken hier alleen maar mannen, sommigen zijn net modepoppen.”

Bij kleine bedrijven koopt directeur vaak PBM

Bij kleine bedrijven is deze rolverdeling niet aan de orde. “Daar loopt veelal geen veiligheidskundige rond”, zegt Muis. “Soms wordt die op los-vaste basis ingehuurd. En een afdeling Inkoop, die hebben ze meestal ook niet. Het kopen van PBM is daar vaak een zaak van de directeur. Die koopt ze bijvoorbeeld graag bij een leverancier in het dorp waar hij een goede relatie mee heeft. Begrijp me goed: zo’n directeur heeft het beste voor met zijn personeel. Maar bij sommigen van hen ontbreekt de kennis.”

Vandaar Muis’ advies aan kleine bedrijven: als je zelf de kennis niet in huis hebt, zoek dan liever een leverancier die je kan adviseren. “Kies voor PBM-leveranciers die bij klanten over de vloer komen. Zij weten vaak ook hoe je hun spullen moet gebruiken. Vaak beschikken ze ook over een veiligheidskundige. Dan krijg je een advies op maat.”

Tekst | Peter Passenier

Onderdeel van de collectie

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

Mensen gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) om zich te beschermen tegen veiligheids- en gezondheidsrisico's. Pas als deze risico's niet op een andere manier kunnen worden beperkt, mag je PBM gebruiken.

Peter Passenier

Peter Passenier

Journalist en schrijftrainer

Peter Passenier is voormalig eindredacteur van Vakblad Arbo en inmiddels al jaren freelance journalist en schrijftrainer.

Persoonlijke valbeveiliging kiezen, zo pak je het aan

Persoonlijke valbeveiliging kiezen, zo pak je het aan

Werk je op hoogte en blijkt uit de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) dat er valgevaar is? Dan zijn beheersmaatregelen noodzakelijk. Het kan...

Dit zijn de aandachtspunten bij valbescherming

Dit zijn de aandachtspunten bij valbescherming

Zijn er bij het werken op hoogte (2,5 meter of hoger) geen bordessen, steigers, of borstweringen aangebracht? Dan moet je valbeveiligingsmiddelen...

Red de bouwvakker met een korte broek

Red de bouwvakker met een korte broek

Soms vallen de mussen van het dak, als gebraden haantjes. Van niks doen raak je al oververhit, laat staan van werken.

Studio Gehoord over effectief leiderschap, deel II

Studio Gehoord over effectief leiderschap, deel II

Als een leider om zijn medewerkers geeft en hen uitdaagt om het allerbeste te doen, legt hij de basis voor betere resultaten. Interview met klinisch...

Een veiligheidsschoen met licht- en vibratiefunctie.

Slimme schoenen zetten grote stap in veiligheid

Technische innovatie maakt de werkplek tegenwoordig steeds veiliger. De slimme schoen wordt een datagedreven tool, die de kans op ongevallen...

Studio Gehoord over  effectief leiderschap

Studio Gehoord over effectief leiderschap

Als een leider om zijn medewerkers geeft en hen uitdaagt om het allerbeste te doen, legt hij de basis voor betere resultaten. Interview met klinisch...

8 praktijktips voor circulair inkopen

8 praktijktips voor circulair inkopen

Circulair inkopen is een goede stap om je organisatie te verduurzamen. Ook voor arboproducten. Maar hoe doe je dat, circulair inkopen van producten...

Deze leveranciers hebben een streepje voor bij arboprofessionals

Deze leveranciers hebben een streepje voor bij arboprofessionals

Ook dit jaar werd weer het Partner of Choice-onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek geeft antwoord op de vraag: met welke dienstverlener/leverancier...