In december gaat het gebeuren. Dan krijgt de ondernemingsraad van zorgorganisatie Envida het instemmingsverzoek voor de organisatiebrede RI&E, de nieuwe 32 uitgevoerde RI&E’s van de verschillende locaties, de bijbehorende plannen van aanpak, en het arbobeleidsplan. Het is het slotakkoord op een ingewikkeld proces.
Want Envida is tot stand gekomen door een fusie. “Oorspronkelijk bestond het uit een organisatie die thuiszorg aanbood en een organisatie met verpleeg- en verzorgingshuizen”, zegt projectmanager Roel Paulus. “Als je die bij elkaar brengt, krijg je een vermenging van verschillende culturen. Zo zijn thuiszorgmedewerkers in vergelijking met medewerkers in een verpleegtehuis veel zelfstandiger. Voeg daarbij dat veel medewerkers moeite hebben om met veranderingen om te gaan en het is duidelijk: zo’n fusie is een grote uitdaging.”

Gevolgen voor aanpak arbeidsomstandigheden

Diezelfde fusie had ook gevolgen voor de aanpak van de arbeidsomstandigheden. “In 2014 had ieder van die organisaties een eigen arboadviseur”, zegt Paulus. “Daarvan is er na de reorganisatie één overgebleven. Dat bleek onvoldoende voor de fusieorganisatie. Bovendien werd precies die arboadviseur tijdens de herpositionering van arbo binnen Envida door ziekte geveld. Mede daardoor kreeg arbo onvoldoende aandacht.”

De verzuimkosten bedragen op jaarbasis ongeveer 9 miljoen euro

Dat zag je terug in het ziekteverzuim. Want die arboadviseur was niet de enige die uitviel. “Het gemiddelde landelijk verzuim bij soortgelijke zorginstellingen ligt op 6,34 procent”, zegt Paulus. “Bij ons lag dat nog hoger: boven de 7 procent. Aangezien wij 3000 mensen in dienst hebben, komt dat neer op bijna 200 medewerkers die op een willekeurige dag geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. De kosten daarvan bedragen op jaarbasis zo’n 9 miljoen euro.”

Een paar mogelijke oorzaken kwamen naar boven toen Envida begon met de RI&E. “Daarvoor hebben we een nulmeting gedaan die zich onder andere richtte op psychosociale arbeidsbelasting”, zegt Paulus. “En toen bleek wat we al vermoedden: werknemers ervaren een hoge werkdruk. Bovendien rapporteerden de deelnemers gevallen van ongewenst gedrag, waaronder (seksuele) intimidatie en toenemende agressie.”

Een nieuwe RI&E was hard nodig, of liever: 32 RI&E’s

Een nieuwe RI&E dus, en die was hard nodig. “Onze oude RI&E was achterhaald”, vertelt Paulus. “Hij was niet meer actueel en voldeed ook niet meer aan de eisen van de nieuwe Arbowet. We hebben daarom een extern bureau ingeschakeld om een nieuwe RI&E op te stellen. Of liever gezegd: 32 RI&E’s, volgens een gezamenlijk format, maar wel toegespitst op de 20 grote locaties en de 12 kleine.”

32 RI&E’s volgens een gezamenlijk format, maar toegespitst op elke locatie

Dit vereiste volgens Paulus ook de nodige aanpassingen op het gebied van personeelsbeleid. “Allereerst hebben wij de preventiemedewerkers opnieuw in stelling gebracht. In de oude situatie hadden ze allerlei achtergronden: je zag arboadviseurs, een bedrijfsfysiotherapeut, ergo-coaches. Die mensen hebben wij allemaal een nieuwe opleiding gegeven en bovendien hebben wij het aantal uitgebreid. Nu hebben we, naast de arboadviseur, één preventiemedewerker aangesteld per locatie en wijk. Daarmee bedraagt het totale aantal preventiemedewerkers 24. Daarnaast hebben wij ook de managers en teamleiders inzicht gegeven in hun rol. Ook zij hebben allemaal een opleiding gevolgd.”

RI&E zo soepel mogelijk laten landen bij ondernemingsraad

In december gaat er dus een instemmingsverzoek naar de ondernemingsraad. Maar volgens Paulus zal dat niet leiden tot verrassingen. “Wij wilden het proces rond de RI&E vanaf het begin zo soepel mogelijk bij de or laten landen. Daarom hebben wij de VGWM-commissie uitgenodigd om mee te denken. Die heeft dus voortdurend haar input kunnen geven. Daarom verwachten we dat het instemmingstraject verder soepel zal verlopen. Volgens ons kunnen de RI&E en de bijbehorende plannen van aanpak in januari 2018 worden geïmplementeerd.”

Peter Passenier | journalist

> TIP: Roel Paulus vertelt over zijn RI&E-casus en de valkuilen op de Praktijkdag RI&E: de volgende stap.

> Aan de slag met de RI&E? Zo vergeet u niets in de RI&E