Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een brief gestuurd aan de Tweede Kamer over de voortgang van het Meerjarenplan verbetering naleving RI&E 2020-2023.

Het programma bevindt zich op dit moment in de eerste fase van de uitvoering. In deze fase ligt de focus op het verhogen van het aantal bedrijven met een RI&E en het bevorderen dat werkgevers in staat zijn de risico’s goed te inventariseren.

RI&E is verplicht voor iedere werkgever

Elk jaar overlijden in Nederland 4100 mensen als gevolg van hun werk. Om dit te veranderen moet de preventie op de werkvloer verbeterd worden. Daarvoor is het van groot belang dat werkgevers inzicht hebben in de arbeidsrisico’s en hiervoor passende maatregelen treffen. Werkgevers zijn verplicht te beschikken over een actuele RI&E inclusief een bijbehorend plan van aanpak. Opeenvolgende monitors over gezond en veilig werken laten zien dat veel kleine bedrijven niet over een (actuele) RI&E beschikken. Ook blijkt dat van de bedrijven met een RI&E slechts een klein deel de belangrijkste risico’s heeft geïnventariseerd.

Verderop in dit artikel: Handhaving op afstand vraagt om verbetering

Informatievoorziening aangepakt

De informatie over de RI&E-verplichting wordt als versnipperd en niet eenduidig ervaren, zo blijkt uit het rapport. Voor 2021 wil SZW er voor zorgen dat op overheidswebsites de regelgeving beknopt, eenduidig en uniform uitgelegd word. Ook de informatie die door de samenwerkingspartners wordt aangeboden via hun websites moet daaraan voldoen.

Tip: Download de GRATIS whitepaper RI&E Compleet

Onduidelijkheid over de minimale eisen

Voor veel bedrijven is niet geheel duidelijk waar een RI&E minimaal aan moet voldoen op het moment van toetsing. Dit komt ook door het terugkerende karakter van de verplichting. De RI&E, inclusief het plan van aanpak, moet worden voorgelegd aan een gecertificeerde arbodienst of een gecertificeerde arbokerndeskundige. In de praktijk leeft het beeld dat deze toetsing een ‘goedkeuring’ inhoudt. Maar dat is niet het geval is. De verplichte toetsing levert een advies van de arbodeskundige op. Daarmee krijgt de werkgever inzicht of de naleving van de RI&E-verplichting op orde is. De verantwoordelijkheid voor een actuele RI&E is en blijft de verantwoordelijkheid van de werkgever.

plannen SZW met de RI&E

Nieuwe certificatie-eisen in voorbereiding

SZW is bezig met de voorbereiding van nieuwe certificatie-eisen voor drie gecertificeerde arbokerndeskundigen (art. 14, lid 1 Arbowet). Die nieuwe eisen moeten er voor zorgen dat de arbokerndeskundigen over meer kennis en vaardigheden beschikken voor het toetsen van en adviseren over de RI&E. Ook moet het er toe leiden dat er deskundigheid wordt ingezet die past bij een bepaald arbeidsrisico. Bijvoorbeeld een arbeidshygiënist bij risico’s met gevaarlijke stoffen.

Tip: Waar je aan moet denken bij een RI&E

Wat wordt de rol van de bedrijfsarts bij de RI&E?

De nieuwe opzet voor de certificatie van arbodeskundigen levert wel de vraag op wat de rol van bedrijfsartsen dan nog moet zijn. Het is aan de minister om daar onderzoek naar te doen, zo beveelt het rapport aan.

Handhaving op afstand vraagt om verbetering

De Inspectie zoekt naar manieren om de handhaving op de RI&E efficiënter en effectiever in te richten. Daartoe is in 2020 is de pilot ‘administratieve handhaving’ uitgevoerd. Daarbij is zonder fysiek bezoek gehandhaafd. Hierbij zijn de RI&E, het plan van aanpak en het basiscontract schriftelijk opgevraagd. De Inspectie heeft dit ook op afstand beoordeeld op aanwezigheid. Met deze pilot is getest of er zonder inspectiebezoek in het bedrijf gehandhaafd kan worden op de aanwezigheid van de basisdocumenten.

Uit de evaluatie van de pilot blijkt dat deze methode van administratief inspecteren een groot bereik én een efficiëntere manier van inspecteren oplevert. Ondertussen zijn er wel verschillende verbeterpunten die om een oplossing vragen.

Leestip: Dit levert de RIE op: kosten en baten op een rij

Inbouwen van contactmoment is zo’n verbeterpunt

Zo’n verbeterpunt is bijvoorbeeld het inbouwen van een (telefonisch) contactmoment met een inspecteur en het bedrijf voor een effectievere aanpak. Veel MKB-bedrijven weten namelijk nog te weinig over hun RI&E-verplichting. In het gesprek kan de inspecteur onduidelijkheden wegnemen en het belang toelichten. Daardoor is de werkgever waarschijnlijk eerder geneigd tot naleving op papier én in de praktijk. Andere verbeterpunten hebben betrekking op technische en organisatorische vraagstukken.

Te weinig contact tijdens de re-integratie

De Inspectie ontwikkelt de werkwijze door in 2021 en gaat aan de slag met de verbeterpunten die voortkomen uit de evaluatie van de pilot. Vervolgens wordt de werkwijze opgeschaald.

Bron: Voortgangsrapportage Meerjarenprogramma RI&E 2020-2023 Risico Inventarisatie en Evaluatie

Arbo Academy

In de masterclass Van RI&E naar cultuurverandering leer u een brug te slaan tussen RI&E en cultuurverandering. U krijgt inzichten in de sociaalpsychologische factoren, die zich binnen organisaties afspelen als het gaat om risico’s en het invoeren van maatregelen. U leert wat uw rol als begeleider is en wat het effect is van de verschillende aanpakken die er zijn. Zo worden alle ambities waargemaakt. Bekijk het programma.

Lees ook: Zo vergeet u niets in de RI&E