Crew Resource Management (CRM) heeft zijn oorsprong in de luchtvaart. De trigger was de vliegramp op Tenerife van 27 maart 1977. Het doel om het aandeel van menselijke fouten bij rampen te reduceren. Oorspronkelijk stond die C dan ook voor Cockpit.

Teamwerk

Inmiddels is duidelijk dat teams in bijna alle domeinen baat kunnen hebben bij CRM, zelfs in de voetbalwereld. Want de kern ervan is professionele samenwerking in teams, zodat de kans op fouten en daarmee ongelukken afneemt. Goed toegepast maakt de aanpak teamwerk veiliger, effectiever en efficiënter.

CRM

CRM gaat over de samenwerkingsgerichte competenties die maken dat elk teamlid maximaal bijdraagt aan het teamproces (crew), met optimale inzet van middelen (resources). Die resources zijn de hardware (apparatuur), de software (procedures, afspraken en protocollen) en de ‘humanware’ (de menskant). De zwakke schakel blijkt telkens weer de humanware: de individuele mens of het team dat de opdracht moet uitvoeren. En als het fout gaat, zijn het meestal de soft skills waar het aan schort.

Competenties

Die soft skills leiden naar de zeven kritische competenties om een team goed te laten functioneren: besluitvorming, assertiviteit, missie-analyse, leiderschap, communicatie, omgevingsbewustzijn en adaptiviteit. Bij CRM gaat het in het geval van ‘leiderschap’ vaak over gedeeld leiderschap. Als een teamlid ergens meer kennis van of ervaring mee heeft, moet de functioneel leidinggevende even de touwtjes uit handen kunnen geven. Daar raakt leiderschap deels aan de competentie ‘assertiviteit’.

Multidisciplinair

Ook mensen uit verschillende disciplines moeten samenwerken in teams. Brandweer, politie en gemeente bijvoorbeeld, bij crisisbestrijding. Ze kennen elkaar niet of niet goed. Maar als iedereen die zeven competenties goed beheerst, zitten ze in een opgeschaald multi-team al snel op dezelfde golflengte. Dan kunnen ze opereren vanuit gedeelde belangen. Dat lukt alleen goed als iedereen voldoende vaardig is.

Robots

In hoeverre kan een gemengd team van mensen en robots ook aan CRM doen? De creativiteit in de besluitvorming van een teamlid staat nog mijlenver af van de robot die via vaste regeltjes tot een puur rationeel besluit komt. Het gevaar schuilt in blind vertrouwen op hardware: machines én robots. Koester gezonde argwaan, luidt daarom het advies. Nooit blindelings vertrouwen op de machine. Ongelukken zijn altijd een samenspel van falende hardware, falende software en falende humanware.

> Meer weten over CRM? Lees het volledige artikel ‘Teamkracht maakt macht’ van Inge Mulder in Vakblad Arbo 6/2015.
> TIP: Lees het boek Crew Resource Management, Veilig en effectief samenwerken in teams van Dr. Tom Bijlsma.