Daarom is het voorkomen van brand een topprioriteit. Maar wat zijn de ergonomische aspecten bij brand als het toch zover komt?

Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting, als het kan

De Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting vormen de basis van de ergonomie in de zorg. Maar bij brand in een zorgorganisatie zijn die soms wat ingewikkeld. Dus wat doen we om een rolstoelgebonden cliënt de trap af te krijgen omdat we de lift niet mogen gebruiken bij brand? We tillen, we sleuren, we doen alles wat we kunnen. De schade aan uw lichaam van die eenmalige hoge belasting is wel te overzien. Met andere woorden: als er tijd is, houdt u zich aan de regels. Is er geen tijd, dan ‘gaat u als de brandweer’. Terwijl u toch ook zo goed mogelijk op uw rug probeert te letten.

Hoe comfortabel, snel en ergonomisch ontruimen?

• Voldoende brandcompartimenten en ruimte? Dan blijft u in eerste instantie op dezelfde verdieping: horizontaal ontruimen. Cliënten met mobiliteitsklasse C, D of E ontruimt u dan met bed en al of alleen op een matras. Dat gaat snel en is te doen met weinig mensen.
• Toch de trap af (verticaal ontruimen) zonder lift? Veel zorgorganisaties werken standaard met een reddingszeil onder elk matras. Zo kan één zorg- of hulpverlener de cliënt (met matras en al) van het bed halen en naar een veilige plaats trekken. Cliënten met mobiliteitsklasse A en B kunnen lopen. Maar vaak zijn ze niet snel genoeg. Of ze vallen of raken verward door de stress. Dan is tillen toch beter, bijvoorbeeld met een draagstoel als de EVAC-chair.

Als er tijd is, houdt u zich aan de regels. Zo niet, dan ‘gaat u als de brandweer’

Zelfstandig? Mobiliteitsklassen en WAR-systematiek

Bij brand in een zorgorganisatie moet u snel kunnen zien welke cliënten zelfstandig het pand kunnen verlaten, wie begeleiding nodig hebben en wie zorg- of hulpverleners fysiek moeten verplaatsen. De mobiliteitsklassen zijn daarbij handig, maar eigenlijk niet helemaal adequaat. Mogelijk is de zogenoemde WAR-systematiek een beter bruikbare indeling. U geeft dan op de plattegrond aan waar de cliënten wonen die aan een waarschuwing genoeg hebben (W), die assistentie nodig hebben (A) of die gered moeten worden (R).

> LEES OOK: Brandveiligheid in het ziekenhuis

Oefenen, oefenen, oefenen … tabletop en in het echt

Tot slot is het belangrijk dat collega’s, en zo mogelijk ook de cliënten, precies weten hoe ze moeten evacueren bij brand in een zorgorganisatie. Dat lukt vooral door te oefenen. Eerst met een tabletop training, met poppetjes op een plattegrond. Zijn de procedures helder, dan is het tijd om in het echt te gaan oefenen, ook onder tijdsdruk. Maak met cliënten regelmatig een ‘vluchtroutewandeling’ om vertrouwd te raken met de vluchtroutes. Dankzij het oefenen ontdekt u ook waar de procedures nog zijn te verbeteren.

> Dit is een korte samenvatting van het artikel ‘Uit de brand’ van Nico Knibbe. Lees het volledige artikel in Vakblad Arbo.

> LEESTIPS: Gids Bedrijfshulpverlening en Praktijkboek BHV