De peiling was gedaan onder zo’n zevenhonderd werknemers. Daarvan zag de helft de arboarts als een politieagent die zich vooral met verzuimcontrole bezighoudt. Hoopgevend was nog wel dat bijna 80 procent wel zegt te weten wie de bedrijfsarts is. Maar een bijna even groot percentage zegt de arts nog nooit op de bedrijfsvloer te hebben gezien. Merkwaardig, omdat de arts toch ook geacht wordt zich met preventie bezig te houden. De FNV kreeg veel klachten van werknemers en besloot daarom dit onderzoek te starten. Uit nader onderzoek van de beroepsgroep zelf – door de Vrije Universiteit – bleek dat de meeste bedrijfsartsen ontevreden zijn over het werk en eigenlijk liever iets anders willen gaan doen.

Voorzitter Rodenburg van de Nederlandse Vereniging voor Arbo- en Bedrijfsartsen herkende zich niet in het beeld van de FNV-peiling. Hij bestreed dat de Nederlandse werknemers massaal ontevreden zijn over hun bedrijfsarts. De grote arbodiensten laten gelukkig allemaal stijgende tevredenheidscijfers zien. Wel erkende hij dat er een probleem was met de toegankelijkheid van de bedrijfsarts. Die was te beperkt en te wijten aan het systeem: er zitten vaak casemanagers tussen die moeten beoordelen of iemand naar een bedrijfsarts moet. Casemanagers? De werknemers hadden het dacht ik over hun chef…!

Maar onlangs verscheen het resultaat van weer een onderzoek (we onderzoeken wat af!), nu in opdracht van de ministeries van SZW en VWS, waarin de positie van de bedrijfsarts werd bekeken. Daaruit bleek dat werkgevers bedrijfsartsen onder druk zetten en dat een op de vijf artsen vindt dat hij hierdoor niet meer onafhankelijk kan werken. Sterker nog: soms wordt onder dwang zelfs vertrouwelijke medische informatie over een werknemer prijsgegeven. Van de 591 ondervraagde artsen zegt 42 procent soms door werkgevers benaderd te worden voor die gegevens. Bij 22 procent gebeurt dat vaak tot zeer vaak. Voor artsen bij een arbodienst was de druk soms nog groter, omdat arbodiensten vaak bang zijn de werkgever als klant kwijt te raken.

Beide onderzoeken zijn niet helemaal vergelijkbaar, maar de strekking is denk ik helder: het kan beter! En wat zegt voorzitter Rodenburg over dit onderzoek? Dat geeft volgens hem een herkenbaar beeld. Het is immers vaak een reflex van werkgevers om te vragen naar het ziektebeeld van een werknemer. Maar een arts mag alleen advies geven over diens inzetbaarheid. De druk op de artsen heeft te maken met de organisatie van de bedrijfsgezondheidszorg. Bedrijven proberen zo goedkoop mogelijk zorg te krijgen en bij veel aanbod stappen ze gemakkelijk over. Dat laat onverlet dat het rommelt in de gezondheidspolder. Bovendien mogen we toch ook wel eens wat beter luisteren naar wat de werknemers er zelf van vinden. Van wie – en dat meldt Rodenburg ook – er nog ruim 300.000 zijn die geen toegang hebben tot een bedrijfsarts. Omdat de wet in dit beschaafde land niet door iedereen wordt gerespecteerd. En dat is toch wel heel herkenbaar!

Rob Poort is jurist en veiligheidskundige bij Bureau Poort.

Reageren? www.bureaupoort.nl