Wat zegt u? Kiest u voor optie A? Dan maakt u een kolossale denkfout. Want deze ziekenhuizen zijn absoluut niet te vergelijken. Ze maken namelijk gebruik van totaal verschillende systemen. En bovendien is er duidelijk sprake van een andere cultuur.

Ik beweer dit niet op eigen autoriteit, maar op die van de Occupational Safety & Health Administration (OSHA). Vorige week was ik als verslaggever uitgezonden naar Bilbao, naar de slotbijeenkomst van de OSHA-campagne voor veilig onderhoud. Een Europese campagne welteverstaan, en dus lag er een vraag te branden op de lippen van alle journalisten. Van welke landen kunnen we wat leren, en om welke valt er te lachen? Welke doen het goed, welke minder?

Maar wie wij het ook vroegen, het officiele antwoord van de OSHA-officials luidde hetzelfde: nee, daar valt niets over te zeggen. Het veiligheidsniveau in de verschillende Europese landen is namelijk niet te vergelijken. Want (u raadt het al) ze kennen allemaal hun eigen systemen, en hun eigen cultuur. En natuurlijk kun je geen zaken vergelijken als ze zo van elkaar verschillen.

Dat deed me denken aan een staaltje cultuur uit eigen land. Aan een betoog van een Justitie-woordvoerder in de Tweede Kamer. De discussie ging over het effect van vrijheidsstraffen versus taakstraffen, en ook hier luidde de conclusie dat zo’n vergelijking niet mogelijk is. Want, zo betoogde het kamerlid, onderzoeken mogen dan laten zien dat wetsovertreders na een taakstraf minder vaak de fout in gaan, dat bewijst helemaal niets. Iedere persoon is namelijk anders. En dus kun je de recidivepercentages van verschillende veelplegers niet zomaar naast elkaar leggen.

De collega-kamerleden hielden haar voor dat ze zo de stoelpoten wegzaagde onder iedere vorm van wetenschappelijk onderzoek. Maar ze bleef volharden: de onderzoekers vergeleken appelen met peren. Je kunt geen zaken vergelijken als ze anders zijn.

Als het gaat om intellectuele denkkracht is ons land afhankelijk van cabaretiers. Dolf Jansen liet bij Pauw en Witteman het optreden van het kamerlid nog eens afspelen, en sloeg zijn handen voor zijn ogen. ‘Hoor ik haar nu zeggen dat je geen dingen kunt vergelijken als ze anders zijn? Maar dan kun je dus alleen zaken vergelijken als ze… hetzelfde zijn! En als je dezelfde dingen gaat vergelijken, ben je vrij snel uitvergeleken.’

Wat gelooft u? Dat het onmogelijk is om een vergelijking te trekken tussen de veiligheid in verschillende Europese landen? Wees dan consequent en laat uw blindedarm wegsnijden door de halal-slager op de hoek. En wees niet zo flauw om zijn succespercentages te vergelijken met die van de afdeling Interne Geneeskunde in het academisch ziekenhuis. Want het gaat hier om totaal verschillende instellingen. Andere systemen, weet u nog wel? En een heel andere cultuur.

Het ” target=””>fragment met Dolf Jansen en het betreffende kamerlid.