Door risico’s expliciet te maken, er beheersmaatregelen aan te koppelen en deze beheersmaatregelen uit te voeren en te monitoren, kun je hier structuur in aanbrengen en ben je bezig met risicomanagement. Eenvoudig toch?

Slimme tools

De laatste jaren is duidelijk geworden dat kennis over risico’s niet voldoende is. Het is mooi als je risico’s met slimme tools in kaart kunt brengen. Maar risicomanagement gaat pas werken als we de beschikbare kennis aan anderen kunnen overbrengen en zij ernaar gaan handelen. Er moet sprake zijn van risicobewustzijn en van verankering van risicomanagement in de organisatie. Dát is niet eenvoudig.

Trend

Het is nu eenmaal een gegeven dat er toch af en toe iets mis gaat en dat mensen op de werkvloer – van hoog tot laag – fouten maken. Helaas is de actuele trend dat er altijd sprake moet zijn van een verwijtbare fout. De Inspectie SZW gaat hierin voorop en de boetes zijn niet van de lucht. Om met hoogleraar Ira Helsloot te spreken: “Als er een ongeval gebeurt, is er nu altijd iemand schuldig; in de jaren tachtig bestond er nog gewoon zoiets als pech”.

Stempel

Deze trend helpt niet bij het creëren van een cultuur waarin iedereen veilig moet kunnen zeggen wat hij denkt, zonder meteen het stempel ‘niet coöperatief’ te krijgen. Of bij het creëren van ‘resilient’ medewerkers, medewerkers die altijd ‘switched on’ zijn en die tijdens het werk kritische beslispunten inbouwen en bijvoorbeeld stoppen als de situatie verandert. Kan het anders?

Verzekeringsplicht

Helsloot geeft in dit nummer aan dat hij het overheidstoezicht liever vervangen ziet door de zware verzekeringsplicht. Want: “Als er dan iets fundamenteel niet in de haak is, gaat de verzekeringspremie omhoog en verzekeraars willen voorkomen dat er een ongeval plaatsvindt en zij moeten betalen.” Kortom, waar blijven de verzekeraars als het gaat om risicomanagement?

Constructief op zoek

Inderdaad hebben verzekeraars meer inhoudelijke kennis dan de overheid. Dat is een ding dat zeker is. Maar of zij ook in staat zijn om samen met hun klanten constructief op zoek te gaan naar verbetering van de bedrijfsvoering, is de vraag. Want de tijd dat we met een tooltje in een negatieve foutencultuur zochten naar wat er allemaal mis kon gaan, moet zo langzamerhand echt achter ons liggen. Het is aan de verzekeraars om te laten zien dat ze meer kunnen.

Jacqueline Joosten | hoofdredacteur Vakblad Arbo