Brand Loyalty. In het Engels klinkt dat kennelijk vriendelijker.

Hoe dan ook, ik las in de krant dat bij een actie van grootgrutter Albert Heijn met een dergelijke spaaractie ruim drie miljoen anti-aanbakpannen waren weggegeven.

Nou ja, toegegeven: je moest voor elke pan wel tenminste voor 600 euro aan boodschappen hebben gehaald, maar toch. De spaaractie overtrof een vorige en de omzet van het AH-concern steeg in het eerste kwartaal met drie procent naar 15,6 miljard euro. Mede door de pannen met een laagje teflon.

Het lijkt erop dat PFOA schadelijk is voor de gezondheid

Dat teflon werd en wordt onder meer gemaakt bij Chemiebedrijf Chemours, een afsplitsing van DuPont in Dordrecht. Het spul wordt niet alleen als antiaanbaklaag toegepast, maar ook gebruikt in tapijten, regenjassen, als tape en – vanwege de lage wrijvingscoëfficiënt – ook als smeermiddel. Bij de productie wordt perfluoroctaanzuur (PFOA) gebruikt. In tegenstelling tot teflon zelf, lijkt het erop dat PFOA schadelijk is voor de gezondheid. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kan de stof mogelijk de veroorzaker zijn van een verhoogd cholestorol, een lager geboortegewicht van kinderen en toename van een enzym dat op leverschade kan duiden.

Hoge concentratie PFOA omwonenden, 5 jaar na uitstoot

Er zouden ook nog wat andere gezondheidsrisico’s zijn, maar de relatie daarvan met PFOA is nog onzeker. Wel is zeker dat tussen 1970 en 2012 deze stof in de lucht werd uitgestoten en dat een deel daarvan door omwonenden is ingeademd. In 2002 werd de uitstoot al verminderd, maar desondanks gaf recent bloedonderzoek van omwonenden door het RIVM aan dat er nog sprake was van concentraties van 147 nanogram PFOA per milliliter bloed. Dat is ruim boven de veilig gedachte grens van 89 nanogram. Let wel: gemeten ruim vijf jaar nadat de uitstoot geheel was gestopt! De concentraties zouden daarom nu ruim onder de 89 nananogram moeten liggen. Dat bleek bij veel omwonenden niet het geval.

Veiligheidskampioen reed scheve schaats met gevaarlijke stoffen

Volgens het RIVM heeft de jarenlange blootstelling aan het zuur mogelijk de gezondheid van de buurtbewoners geschaad. Het RIVM gaat ervan uit dat de gemiddelde omwonende vroeger tussen de 90 en 130 nanogram PFOA in het bloed had. Wederom ruim boven de veilig geachte marge.

Ik ben over deze berichtgeving, naast verontrust, ook hogelijk verbaasd dat dit zich heeft voorgedaan bij de voorganger van Chemours, chemiegigant DuPont. Als pas beginnend veiligheidskundige werd mij dit DuPont vaak voorgehouden als voorbeeld van een bedrijf waar de veiligheid uitstekend geregeld was. Als je daar de trap afliep zonder de leuning vast te houden, werd je terug gestuurd om dit opnieuw te doen, maar nu met één hand aan de leuning. Veiligheid was immers punt 1. Cynici spraken ook wel over de ‘Veiligheidskampioen’ van Nederland. Een kampioen die helaas een scheve schaats reed met stoffen die slecht voor de mens zijn. Bijna net als sommige echte kampioenen.

Auteur: Rob Poort | Bureaupoort.nl

> LEESTIP: boek ‘Beroepsziekten voorkomen’