Kun je tellen, tel dan mee

Tellen is onderdeel van ons leven. Of we boven, beneden of op de groeicurve zitten. De onvoldoendes op ons rapport. Hoe hard we rijden. Onze schermtijd.

Kun je tellen, tel dan mee

Dát we tellen is niks bijzonders. Dat doen we alle dagen, elk uur – zo vaak dat we ons er normaal gesproken amper bewust van zijn. We tellen onze jaren, onze lengte, ons gewicht. De stappen die we zetten op een dag. Hoe lang de reis nog duurt. De kopjes koffie die we drinken en het geld op onze bankrekening.

We geven ons doorgaans geen rekenschap van tellen

We geven ons doorgaans geen rekenschap van ons tellen. Ook niet van onze beperkingen daarin. De betekenis van kansberekening bijvoorbeeld gaat er bij de meesten van ons maar moeilijk in. En grote getallen zijn lastig. Gooit iemand vijf kaarten op tafel dan zien we meteen hoeveel het er zijn. Maar 23? Dat zien we niet in een oogopslag. Voor grote getallen halen we een teltruc uit. Dan knippen we een groot getal op in eenheden die we wel kunnen overzien en is een containerschip bijvoorbeeld vier voetbalvelden groot.

We zijn numerieke wezens, privé en op het werk

Niettemin: we zijn numerieke wezens. In onze eigen tijd en op het werk. Ik pak een paar nummers van vakblad ARBO erbij. Op elke pagina wordt geteld. De autonomie die mensen in hun werk ervaren, de hoeveelheid glas die de glazenwasser moet bewassen en op welke hoogte hij dat doet, de dikte van een mensenhaar, het aantal beroepsziekten in 2022, het aantal reinigingsbeurten dat hogezichtbaarheidskleding kan verdragen …

Tellen en meetellen

Parameters om begrippen tastbaar, lees telbaar, te maken

Om iets te kunnen tellen, delen we het op in discrete eenheden. Dat doen we ook met zaken die niet zo gemakkelijk te tellen lijken, zoals sociale veiligheid, duurzame inzetbaarheid, ervaren werkdruk. Dan zoeken we parameters waarmee we die begrippen tastbaar, lees telbaar, kunnen maken. Door te tellen maken we waar we mee bezig zijn transparant, vergelijkbaar en voorspelbaar.

Tellen suggereert beheersbaarheid en objectiviteit

Tellen suggereert daardoor beheersbaarheid en objectiviteit. Maar het is bepaald niet waardevrij, het is een machtshandeling.

Dat begint al bij de keuze, wat je telt. Tel je van je huis de hypotheek die erop rust, of de overwaarde? Tel je het aantal dagen zonder ongeval op de werkplek of het aantal verzuimdagen door werkgerelateerd letsel? Het aantal klussen dat je doet of de intensiteit ervan?

Tellen leidt tot het maken van categorieën: dit telt wel mee, dat niet. Deze schoen is zestig minuten waterdicht, die niet. Deze plas valt in categorie 4.9.1.

Van categoriseren naar waarderen is een kleine stap

Van categoriseren naar waarderen is nog maar een kleine stap. Een klein verlies is acceptabel, een groot verlies niet. Deze grond is schoon. Eén klacht over je functioneren? Nou vooruit. Maar drie in korte tijd? Dat kan echt niet! En als we zeggen dat iemand “niet meetelt”, bedoelen we dat hij er niet toe doet …

En op waarderen volgt een ingreep: een bonus, of juist een slechte beoordeling. Een boete voor onveilig werken. Een aangepaste procedure.

Tellen is de basis voor dit alles. We doen het continu en meestal zonder erbij na te denken. Neem daarom een voorsprong. Vraag je af: wie telt hier wat, tot welk en wiens voordeel? Doe je dat, dan tel je mee.

Gert is eigenaar van OIO – Bureau voor Organisaties in Ontwikkeling. Daar werkt hij aan antwoorden op samenwerkingsvragen binnen en tussen organisaties. Processturing is hierin de rode draad.

Arbo Actueel - nummer 14 2023

Arbo Actueel - nummer 14 2023

Arbo Actueel, nummer 14 (2023) is verschenen, met actuele berichtgeving over arbeidsomstandigheden en veiligheid.

Vakblad Arbo - Nummer 5 - 2023

Vakblad Arbo - Nummer 5 - 2023

Vakblad Arbo nummer 5 (2023) is verschenen. Thema van dit nummer is Trends in arbo, wat brengt 2024 ons?

Arbo Actueel - nummer 13 2023

Arbo Actueel - nummer 13 2023

Arbo Actueel, nummer 13 (2023) is verschenen, met actuele berichtgeving over arbeidsomstandigheden en veiligheid.

Deze 3 vragen stel je bij het kiezen van een BHV-trainer

Deze 3 vragen stel je bij het kiezen van een BHV-trainer

Hoe kies je als werkgever een BHV-trainer? Zoek op Google, en de aanbieders verdringen zich tot ver beneden je beeldscherm. Toch kun je een rationele...

Arbo Actueel - nummer 12 2023

Arbo Actueel - nummer 12 2023

Arbo Actueel, nummer 12 (2023) is verschenen, met actuele berichtgeving over arbeidsomstandigheden en veiligheid.

Het gevaar van CE-markering

Het gevaar van CE-markering

Risico is meer dan je op het eerste oog denkt. Carsten Busch verhaalt op humoristische wijze over de zin en onzin van CE-markering en de risico's die...

Praktijkblad Veiligheid & Preventie nummer 5 is verschenen

Praktijkblad Veiligheid & Preventie nummer 5 is verschenen

Het nieuwe nummer van het Praktijkblad Veiligheid & Preventie is verschenen. In dit nummer lees je over de overgang en werk, vallen van lage hoogte...

Dit kan echt niet. Met een vuisthamer asbestmateriaal kapot slaan

Dit kan echt niet. Met een vuisthamer asbestmateriaal kapot slaan

Geen maatregelen nemen om valgevaar te voorkomen en zonder adembeschermingsmiddelen asbest verwijderen. Deze asbestsaneerder maakt er een potje van....