En als onderzoekers wel vragen stellen, rijst er een minder vrolijk beeld. ‘28% van de homo’s en 14% van de lesbo’s heeft niet het idee dat ze op het werk zichzelf kunnen zijn’, zegt Manet. ‘En nee, dan heb ik het niet alleen over werknemers bij leger en politie; daar zie je juist ook heel goede voorbeelden. Het gaat vaak fout bij organisaties waarin je het niet zou verwachten, grote kantooromgevingen bijvoorbeeld.’

Verklaring
Daarom hebben 11 organisaties nu in een verklaring beloofd dat zij de werkplek zichtbaar homovriendelijk zullen maken. Hoe doe je dat?

Volgens Manet ligt de sleutel onder andere bij leidinggevenden. ‘Die moeten ervoor zorgen dat er geen kwaadaardige grappen worden gemaakt, die moeten ingrijpen als collega’s niet met homo’s willen omgaan. Hoe die leidinggevenden dat moeten doen? Bijvoorbeeld door die collega’s een spiegel voor te houden: ‘hoe zou jij het vinden als jij de enige hetero was tussen allemaal homo’s?’ Vaak zijn die mensen zich gewoon niet van de gevolgen van hun gedrag bewust.’

Jan Kees de Jager
Net zo belangrijk zijn volgens Manet de signalen van het topmanagement. ‘Ik heb eens een financieel directeur meegemaakt die zijn geaardheid voor zijn collega’s verborgen hield. ‘Daar heeft niemand iets mee te maken’, zei hij. ‘Bovendien: ik moet dadelijk krachtige financiele beslissingen kunnen nemen.’ Die redenering, daar snapte ik echt helemaal niets van. Als iemand krachtige financiele beslissingen moet nemen is het minister Jan Kees de Jager. En die heeft zijn geaardheid nooit verzwegen.’

Hoe het wel moet? Bijvoorbeeld zoals bij Shell. ‘Afgelopen jaar organiseerden we de Coming Out Day’, vertelt een woordvoerder. ‘En de aftrap daarvan was op onze raffinaderij in Pernis. Toen waren zelfs de Shell-vlaggen vervangen door vlaggen met een regenboog.’

Roze netwerk
Dit is gebaseerd op een nuchtere redenering. ‘Wij hebben heel veel medewerkers. Statistisch gezien moeten daar veel homoseksuelen bij zitten die nog niet uit de kast zijn gekomen. En bedenk wel: die werken bij ons niet altijd in een kantooromgeving, maar ook op raffinaderijen, met hun eigen cultuur. Wij willen die mensen een werkplek bieden waar ze veilig over hun prive-leven kunnen praten. Vandaar ook dat er binnen Shell een roze netwerk is opgericht. En dat het topmanagement dat actief ondersteunt.’

Voelen homoseksuelen en lesbiennes zich niet altijd begrepen, dit geldt nog sterker voor transseksuelen. Van hen zegt maar liefst 75 procent te maken te krijgen met negatieve reacties van collega’s. UWV, een andere ondertekenaar van de verklaring, herkent dit probleem. ‘Wij hadden een mannelijke werkcoach die verder is gegaan als vrouw ‘, vertelt een woordvoerder. ‘Wij hebben haar workload volledig aangepast. Zij heeft nu geen clienten meer die haar ooit hebben gekend als man.’

MKB
Dit zijn mooie voorbeelden, maar het valt wel op dat de verklaring alleen is getekend door grote organisaties. En spelen de problemen niet sterker bij het MKB, bijvoorbeeld bij kleine metaal- of bouwbedrijven? ‘Inderdaad’, zegt Manet. ‘Maar ook daar besteedt onze organisatie veel aandacht aan. In overleg met de FNV hebben we een toolkit ontwikkeld die we werkgevers kunnen aanbieden. Ook doen we veel onderzoek bij het MKB, en laten de werkgevers dan vervolgens de resultaten zien. Vaak is dat een eyeopener. Nogmaals, mensen zijn zich vaak niet van de gevolgen van hun gedrag bewust ‘

Gerelateerd bericht: ‘Ik ben gay! maar op school dus niet‘.