In 2010 verdronk een dierentrainster in het park SeaWorld toen ze door een orka naar de bodem van een basin werd getrokken. De trainster had tien jaar ervaring en volgde alle veiligheidsprotocollen naar de letter. Na de dood van de trainster werkten haar collega’s tijdens shows nog steeds in het water met de orka’s. De Amerikaanse arbeidsinspectie (OSHA) oordeelde hierop dat SeaWorld zijn werknemers in gevaar bracht. Het park ging hier tegen in beroep, maar kreeg voor de rechter geen gelijk.

Agressief

In SeaWorld kwamen de shows waarin trainers zwemmen met orka’s daarmee tot een einde, maar in een park in Miami rijden de trainers nog altijd op de rug van orka Lolita. Het Animal Legal Defense Fund zag een mogelijkheid voor een win-winsituatie waarmee zowel veiligheid als dierenwelzijn gebaat zijn. Het fonds waarschuwde OSHA die het Miami Seaquarium een boete gaf van zevenduizend dollar. Volgens de dierenrechtenactivisten raken orka’s die buiten hun natuurlijke leefomgeving worden gehouden gefrustreerd en worden ze agressief. Lolita staat bekend als ‘chagrijnig’. Ze heeft geen contact met soortgenoten en haar basin is het kleinste in Noord-Amerika. In een interview met New Times zegt activiste Wendy King dat de veiligheid van de trainers de allerhoogste prioriteit moet krijgen. “Geen enkele show is het waard om mensenlevens op het spel te zetten, en dat is wat ze doen in elke voorstelling. Zolang Lolita onder zulke slechte omstandigheden moet leven, zal ze ongetwijfeld agressief reageren.”

Nederland

De Nederlandse Vereniging van Dierentuinen stelt dat bij interacties tussen dieren en mensen de veiligheid altijd voorop staat, zowel die van de werknemers als van de dieren. De NVD heeft in 2010 het initiatief genomen voor het opstellen van een arbocatalogus. De NVD erkent dat het werken met dieren gevaar meebrengt. “Jaarlijks gebeuren overal in de wereld ernstige en soms fatale ongevallen met dieren. De oorzaken zijn divers. Vaak houden mensen onvoldoende rekening met het onvoorspelbare gedrag van de dieren, wat kan leiden tot een ongewenste situatie.”

Werkinstructies

Leg werkinstructies, veiligheidsregels, bezetting, werkwijze en ervaringsniveau goed vast, bespreek ze en leef ze ook na, waarschuwt de NVD. “Behalve de algemene veiligheidsregels, zijn de specifieke veiligheidsinstructies voor dieren of uit te voeren werkzaamheden van toepassing. Dit om naast het dier ook de medewerker te beschermen.”

Beestenboel

Mogelijke agressie is niet het enige gevaar dat werknemers lopen door de interactie met dieren. De top tien waar werkenden staan blootgesteld aan bacteriën, schimmels en virussen, bestaat voornamelijk uit bedrijfsklassen waar gewerkt wordt met dieren (mest en andere uitwerpselen) of biologisch afval (etensresten en groente- en fruitafval). Een echte beestenboel dus? Bedrijfsklassen waarin dieren worden gehouden, verzorgd en gefokt bezetten de eerste vier plekken (onder andere dierentuinen en dierenasiels). Daarna volgen de veterinaire diensten en de slachterijen. (Bron: Arbo Vakbase)

> Nooit een beestenboel maken van veilig en gezond werken? Zorg voor een goede RI&E. Volg de 1-daagse opleiding ‘Begeleiden van een dynamische RI&E’.