De werkgever moet ervoor zorgen dat zijn werknemers tijdens hun werkzaamheden geen schade oplopen. Dat geldt voor zowel eigen als niet-eigen werknemers. Dit is geregeld in artikel 7:658 Burgerlijk Wetboek. We noemen dit zorgplicht. Daartoe moet de werkgever zorgen dat de werkruimtes en arbeidsmiddelen veilig en goed onderhouden zijn. Ook moet hij zijn werknemers de nodige instructies geven om te voorkomen dat die schade lijden. Komt de werkgever zijn zorgplicht niet na, dan kan hij bij een arbeidsongeval aansprakelijk zijn voor de schade.

Ook zorgplicht werkgever voor niet-eigen werknemers

Zoals gezegd heeft de werkgever ook een zorgplicht voor werknemers die niet bij hem in vaste dienst zijn. Dit zijn de zogenoemde niet-eigen werknemers. Denk aan ingeleende arbeidskrachten, zzp’ers of vrijwilligers. Welke rol heeft de preventiemedewerker bij de zorgplicht van de werkgever voor deze niet-eigen werknemers? Drie vragen, met antwoorden.

> LEES OOK: Ook zorgplicht voor werknemers die niet in vaste dienst zijn?

1. Wat moet ik regelen als mijn werkgever een ander bedrijf bij ons werkzaamheden laat verrichten?

Laat uw werkgever binnen het bedrijf werk uitvoeren door anderen? Dan moet u voor deze ingeleende krachten een aantal zaken regelen. Dit zijn die zaken:

• U moet nagaan of het andere bedrijf beschikt over een eigen arbomanagementsysteem. Want dit systeem moet de garantie bieden dat de werknemers van dit andere bedrijf én de werknemers van uw eigen bedrijf veilig en gezond kunnen werken. Het is daarbij het prettigst om in zee te gaan met bedrijven die over een certificaat beschikken waaruit dit blijkt. Dit kan bijvoorbeeld een ISO 45001-certificaat zijn, of een VCA-certificaat.
• Samen met het bedrijf dat u wilt gaan inhuren maakt u een risico-inventarisatie. Hiermee beoordeelt u welke risico’s verbonden zijn aan de uit te voeren werkzaamheden, zowel voor de eigen als voor de niet-eigen werknemers. Maar ook andersom: welke gevaren kunnen de werkzaamheden van uw organisatie opleveren voor de ingeleende, niet-eigen werknemers?
• U maakt goede afspraken met het in te lenen bedrijf over hoe u de samen geconstateerde gevaren gaat beheersen. Dit legt u vast in een schriftelijk document.
• Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden houdt u toezicht op de gemaakte afspraken. Als hiervan wordt afgeweken, spreekt u het ingeleende bedrijf daarop aan. In ernstige situaties kunt u de werkzaamheden zelfs stilleggen.

> LEES OOK: Zo vergeet u niets in de RI&E
> TIP: online training De nieuwe preventiemedewerker voor een volledige en efficiënte kennis-update

2. Ben ik als preventiemedewerker verantwoordelijk voor uitzendkrachten?

Als preventiemedewerker bent u natuurlijk niet verantwoordelijk voor uitzendkrachten. Maar uw werkgever wel. Vanuit uw rol kunt u de werkgever informatie geven over hoe de organisatie moet omgaan met uitzendkrachten. Besteed daarbij aandacht aan de volgende punten:

• Bij de aanvraag van personeel bij een uitzendbureau moeten de precieze taken van de medewerker duidelijk zijn omschreven. Ook moet duidelijk zijn welke bijzondere risico’s voor de arbeidsomstandigheden het werk met zich meebrengt.
• Met het uitzendbureau gelden heldere afspraken over persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Daarbij moet duidelijk zijn wie voor die PBM zorgt, het uitzendbureau of uw (inlenende) organisatie.
• Bij binnenkomst krijgt de uitzendkracht een gedegen instructie. Daarbij gaat het eerst om algemene informatie over het bedrijf: gevaarsignalen, ontruimingsplannen, gevaarlijke plekken en situaties, en dergelijke. Daarna krijgt de uitzendkracht voorlichting en instructie over zijn specifieke functie.
• U controleert of de uitzendkracht over de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen beschikt.
• Afhankelijk van het soort werk en de daaraan verbonden gevaren houdt iemand toezicht op de uitzendkracht. Dit geldt in elk geval voor de eerste tijd, om te zien of hij de instructie goed heeft begrepen en zich er ook aan houdt.

> LEES OOK: Checklist voor eerlijke inhuur uitzendkrachten

3. Wat is mijn taak als preventiemedewerker bij personeel dat op locatie arbeid verricht?

Bij niet-eigen werknemers die op locatie werken voor uw bedrijf, zoals zzp’ers, heeft u een informerende rol naar het management. Zorg dat u daarbij aandacht besteedt aan de volgende onderwerpen:

• Werknemers die veel op wisselende locaties werken, moeten zelf de gevaren voor hun veiligheid en gezondheid kunnen inschatten. Zij moeten daarin zijn opgeleid.
• Deze werknemers krijgen de instructie die risico-inventarisatie te maken vóór zij met hun werk beginnen. Bij twijfel of het mogelijk is om het werk veilig te doen, raadplegen zij eerst andere deskundigen. Kan het werk niet veilig en gezond worden gedaan, dan mogen zij niet starten.
• Periodieke controle wijst uit of de medewerkers zich houden aan de gegeven voorschriften.
• Op basis van de RI&E bekijkt het inlenende bedrijf of de niet-eigen werknemers de werkzaamheden alleen kunnen doen of dat er altijd meer mensen voor nodig zijn.
• Werknemers die alleen of in een kleine groep werken op locatie, zijn voldoende geschoold om zichzelf te redden bij een calamiteit of om collega’s eerste hulp te verlenen.
• Ze beschikken daarvoor over de nodige communicatiemiddelen.
• Er gelden afspraken over de communicatie. De afspraak kan bijvoorbeeld luiden dat er eens in een bepaald tijdbestek telefonisch contact is. Blijft dit uit, dan is dat een reden om poolshoogte te gaan nemen.

> LEES OOK: Aanspraak zzp’er op verzekeringsplicht opdrachtgever?

> TIP: Meer weten over de RI&E? Leer het op de Praktijkdag RIE.