In veel bedrijven moeten werknemers schriftelijke of mondelingeinstructies volgen. Hier zijn het vaak de op HBO-niveau opgeleide werknemers die de teksten schrijven die VMBO- en LBO-werknemers via beeldschermen of schriftelijke instructies gebruiken. Dit gaat zonder een bewust vooraf goed gekozen taalniveau 9 al snel fout. Een werknemer kan tekst op zijn eigen vaardigheidsniveau goed lezen, maar op bijvoorbeeld twee taalniveaus hoger lukt dat niet meer. Zo kan een werknemer een schriftelijke instructie niet voldoende begrijpen. Een mondelinge of schriftelijke instructie in een andere dan zijn moedertaal kan onbegrijpelijk zijn. Een instructie vertaald in de eigen taal maar op een te hoog taalniveau, is dat eveneens.

Maatregelen

Een werkgever moet die maatregelen treffen die redelijkerwijs noodzakelijk zijn om ongevallen te voorkomen, maar dit geeft geen absolute waarborg voor de veiligheid van de werknemer. Dat blijkt onder meer uit een arrest van de Hoge Raad uit 2004 bij een klacht van een slachtoffer over onvoldoende veiligheidsinstructies. Het hangt van de omstandigheden af op welke manier en hoe vaak een werkgever moet instrueren, maar die instructies moeten in elk geval duidelijk zijn voor de ontvanger.

Duidelijke taal

Een werknemer zal niet snel zijn baas in vertrouwen nemen en bekennen dat hij onvoldoende taalvaardig is om zijn werk goed te kunnen doen. Deze taboesfeer is niet in het belang van de werkgever en evenmin in dat van de werknemer. Een vertrouwensdoorbraak leidt tot opleidingskansen en meer carrièreperspectief voor de werknemer enerzijds en tot flexibeler inzetbare werknemers anderzijds. Van de werkgever mag daarom worden verwacht dat hij dit inzicht heeft en zich hiervoor inzet en zijn werknemers ook op dit punt ‘kent’. Hoewel er succesvolle voorbeelden van deze aanpak zijn in de industrie, is deze beslist nog geen gemeengoed voor werkgevers en werknemers. Omdat de beide partners in het arbeidscontract een ongelijkwaardige relatie hebben, geldt hier als norm de bedoeling achter de arbeidswetgeving: het beschermen van de werknemer.

Dit artikel is een fragment uit het artikel Taalproblemen en jurisprudentie. Het volledige artikel over de rechtsgang bij een ongeval door taalproblemen is te lezen in het oktobernummer van vakblad Arbo.