De Krom stelt dat de branches hard gewerkt hebben aan betere eisen en hun verantwoordelijkheid nu echt nemen. Ja, het stond er werkelijk: zij nemen nu echt hun verantwoordelijkheid. Dat komt omdat de sectoren er zelf ook veel belang bij hebben. Het intrekken van een certificaat haalt de rotte appels uit de mand en geeft serieuze bedrijven de ruimte.

Het intrekken gebeurt bij ernstige tekortkomingen en moet worden gedaan door de certificerende instelling. De overheid zelf blijft daar dus buiten. De uitwerking van deze regeling wordt weer eens aan het vrije spel der krachten overgelaten. Wat er nu verandert? Geen idee, want ook nu al kunnen certificerende instellingen een certificaat weigeren af te geven of intrekken. Maar dat gebeurt niet zo vaak: een bedrijf dat niet tevreden is over zijn certificerende instelling kan immers naar een ander gaan.

In deze eerste fase van de stelselwijziging is asbest een belangrijk aandachtsgebied. De Krom heeft afspraken gemaakt met de asbestsaneringsbranche over de strengere eisen, waarbij de gezondheid van werknemers en burgers zwaar telt. Dat laatste is kennelijk ook hard nodig: in Nederland zijn er zo’n 300 gecertificeerde asbestverwijderaars. Maar daarnaast zijn er veel bedrijven die zonder papieren – en zoals het ministerie in november zelf in een persbericht meldde – uit winstbejag structureel hun brood verdienen met het verwijderen van asbest.

Door het achterwege laten van veiligheidsmaatregelen werken ze goedkoper dan de bonafide asbestsaneerders. Er is inmiddels een lijst met 155 verdachte bedrijven opgesteld. Die zullen aan controles worden onderworpen door een team van tien arbeidsinspecteurs die zich vanaf volgend jaar fulltime gaan bezighouden met controles op het veilig werken met asbest. En halverwege 2012 zullen ook de boetes voor overtredingen omhooggaan.

Asbest eist nog elk jaar tussen de 300 en 600 slachtoffers. Dodelijke slachtoffers wel te verstaan. Dat bepaalde vormen van deze stof dodelijk zijn is in Nederland al sinds 1969 bekend. Bedrijfsarts J. Stumphius promoveerde toen met een boek getiteld ‘Asbest in een bedrijfsbevolking’. Hierin waarschuwde hij voor de enorme gevaren en riep hij de Nederlandse overheid op maatregelen te nemen. In 1978 werd spuitasbest verboden en weer 15 jaar later, in 1993, werd de toepassing van asbest in andere vormen niet langer toegestaan. In het asbestbesluit en diverse arbowetten werd het werken met asbest aan regels gebonden.

En nu, al weer ruim 20 jaar later, blijkt in de praktijk nog steeds, dat velen deze regels aan hun laars lappen. Waarmee dus werknemers – en omwonenden – aan de potentieel dodelijke gevolgen van asbest worden blootgesteld. Ik vind dat misdadig. Voor de overtreders lijkt me dan ook een celstraf meer op zijn plaats dan een hogere boete.

Rob Poort is jurist en veiligheidskundige bij Bureau Poort.

Reageren? www.bureaupoort.nl