Vanaf halverwege de negentiende eeuw heeft ook de overheid met steeds dringender wetgeving de arbeidsveiligheid bevorderd, tot en met de huidige Arbowet. Voor elke bedrijvigheid zijn wel voorschriften en de inspectie SZW heeft de bevoegdheid om op elke werkplek de veiligheid te toetsen.

Terwijl werknemers wettelijk en ook daadwerkelijk zo goed mogelijk worden beschermd zijn patienten in de gezondheidszorg praktisch gezien nog steeds vogelvrij. In geen enkele bedrijfstak wordt zo geblunderd en vallen zoveel slachtoffers als in de gezondheidszorg. En waar het mis gaat is de eerste impuls niet onderzoek naar de oorzaken en het wegnemen van de risico’s, maar toedekken.

We horen het regelmatig: specialisten die elkaar in de haren zitten en daarbij over lijken gaan. Slecht functionerende artsen die geen beroepsverbod opgelegd krijgen en vervolgens vergeten worden. Een neuroloog, die tientallen patienten de vernieling in helpt, wordt geschorst en doktert vervolgens in Duitsland vrolijk verder.

Ook uit de verpleging komen soms verhalen los. Van een nachtzuster die een insuline infuus per ongeluk verving door morfine (eindigt ook op -ine) met een dode patient als gevolg. Of een naamsverwisseling (de Bruin in plaats van Bruyne) waardoor de verkeerde medicatie werd toegediend. Of simpele kleine kommafoutjes bij de dosering.

De huidige economische crisis vraagt om stringente maatregelen, zoals belastingverhoging, het opschroeven van de AOW leeftijd en verlaging van de astronomische ziektekosten. Is het dan ondenkbaar dat een cynicus de veiligheid van patienten minder belangrijk vindt? Vanuit onze Calvinistische cultuur is het toepassen van systematische euthanasie op te dure, te oude of overtollige patienten natuurlijk onbespreekbaar, maar als het toeval dit voor zijn rekening neemt, is dat dan niet eigenlijk de hand van God? Hoeveel besparing levert dat op aan zorg en AOW?

Te cynisch? Op eerste Paasdag zette ik de TV even te vroeg aan voor Eva Jinek. In een MAX- programma werd op de gebruikelijke oppervlakkige manier geneuzeld over stervensverdriet en levensvreugd. Een 101 jarige maar nog fitte vrouw vertelde langs de neus weg hoe zij aan de dood was ontsnapt nadat zij de artsenpost had gebeld omdat ze het zo benauwd had.
De arts had het te druk om langs te komen en schreef vervolgens na het vernemen van de leeftijd van de vrouw een dodelijke dosis morfine voor. Echter, de verpleegkundige die de injectie moest geven, had wat getreuzeld en eerst de wettelijk voorgeschreven waarschuwing voorgelezen (dat deze dosis de dood tengevolge kon hebben). Hierdoor werd de nog niet seniele vrouw gealarmeerd en kon zij na inschakeling van een schoondochter een “euthanasie wegens werkdruk” afwenden.
Een overheid die patientveiligheid niet serieus neemt en de zorg niet rigoureus aanpakt met gerichte wetgeving, maakt hiermee automatisch een cynische keuze. Daarom moet er naast de Arbeidsomstandighedenwet ook een Patientveiligheidswet komen.