Anonieme aangifte bij geweld, een goed idee?

Twee werknemers van het Nijmeegse Universitair Medisch Centrum St Radboud worden bedreigd. En weten vervolgens niet goed wat ze moeten doen. Altijd melden, zegt de directie, maar daar lopen de medewerkers niet onmiddellijk warm voor. Wat als er een strafzaak van komt? Dan zullen de daders hen zeker weten te vinden. Minister Hirsch Ballin van Justitie wil zulke medewerkers beter beschermen. Bijvoorbeeld door hen in de gelegenheid te stellen anoniem aangifte te doen. Want die mogelijkheden zijn er, benadrukt hij. Politie en Justitie moeten er alleen meer gebruik van maken. Melding en aangifte Om een misverstand te voorkomen: een aangifte is iets anders dan een melding. Bij een melding laat iemand de politie weten dat er iets is gebeurd. Er wordt dan geen proces-verbaal opgesteld en dus kan de melder anoniem blijven (zie bijvoorbeeld de website meldmisdaadanoniem.nl). Bij een aangifte volgt dat proces-verbaal wel. Anonimiteit is dan niet op voorhand gegarandeerd. Nadelen En dat is logisch, zegt een woordvoerder van het Ministerie van Justitie. 'Veroordelingen mogen niet worden gebaseerd op oncontroleerbare verklaringen. De verdediging moet kunnen toetsen of datgene wat wordt gesteld, ook daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Bovendien is Nederland gebonden aan internationale eisen voor een eerlijke procedure (EVRM). En ook die schrijven voor dat aangiftes en getuigenverklaringen zoveel mogelijk op naam moeten worden gedaan. Domiciliekeuze Maar zoals gezegd heeft Justitie ook oog voor het dilemma van de ziekenhuismedewerker. 'We zien vaak zijn dat slachtoffers alleen bereid zijn aangifte te doen als zij verder buiten beeld blijven', zegt de woordvoerder. 'Daarom zijn de mogelijkheden om anoniem aangifte te doen verruimd. De minst ingrijpende vorm daarvan is de zogeheten domiciliekeuze. Die houdt in dat bij de aangifte een ander adres wordt gebruikt dan het huisadres van het slachtoffer, bijvoorbeeld het adres van het politiebureau. Groot voordeel is dat de dader niet meer bij het slachtoffer langs kan komen.' Vermommingen In de meeste gevallen blijft het daarbij. Volledige anonimiteit is zeldzaam. 'De keuze is aan de officier van justitie en uiteindelijk de rechtercommissaris', zegt de Justitie-woordvoerder. 'Die kijken dan naar het risico dat de aangever loopt, de ernst van het delict, een eventuele 'relatie' tussen verdachte en aangever, en de antecedenten van de verdachte. In zeer uitzonderlijke gevallen loopt dat uit op vermommingen of videoverhoor tijdens rechtszittingen.' Ziekenhuis In het geval van het Universitair Medisch Centrum in Nijmegen kwam het zover niet. Wel werd er uiteindelijk aangifte gedaan. En het ziekenhuis maakte niet bekend van wie die aangifte afkomstig was.