De digitalisering heeft natuurlijk ook gevolgen voor de communicatie tussen werkgever en werknemer. Waar werknemers zich voorheen telefonisch ziek meldden, sturen zij nu vaak simpelweg een berichtje via hun telefoon. De vraag is of een digitale ziekmelding wel rechtsgeldig is.

Communicatie via WhatsApp

De kantonrechter in Groningen moest in 2012 oordelen over een loonvordering van een werknemer na een digitale ziekmelding (een WhatsApp-berichtje). Kort daarvoor had zij een conflict gekregen met haar leidinggevende en boos het werk verlaten. De werkgever interpreteerde de uitlatingen van de werknemer als een opzegging van het dienstverband. Maar de werknemer had de volgende dag een WhatsApp-berichtje gestuurd aan de leidinggevende. Daarin stond dat zij zich ziek meldde.

> LEES OOK: Te weinig contact maakt re-integratie moeizaam

Digitale ziekmelding

Is een digitale ziekmelding rechtsgeldig of niet? In de daarop volgende loonvorderingsprocedure oordeelde de rechter dat de uitlatingen van de werkneemster niet konden worden gezien als opzegging. Ook oordeelde de rechter dat op de overlegde schermafbeeldingen van het berichtje met de ziekmelding, twee vinkjes zichtbaar waren bij het bericht. Volgens de kantonrechter kon daardoor zonder meer worden aangenomen dat de leidinggevende de berichtjes op zijn telefoon had ontvangen. De werkgever verweerde zich nog met het standpunt dat de leidinggevende het bericht zelf niet had gelezen. Maar dat verweer hield wegens gebrekkige onderbouwing geen stand (ECLI:NL:RBGRO:2012:BY2140).

> LEES OOK: Ziekmelding is geen werkweigering

Opzegging dienstverband

Iets vergelijkbaars speelde in een uitspraak van de rechtbank Amsterdam uit 2015. Daarin overwoog de rechtbank het volgende. Dat de werknemer had gereageerd op een WhatsApp-bericht van de werkgever, was voldoende om aan te nemen dat het bericht de werknemer had bereikt. In het bericht gaf de werkgever aan dat hij het dienstverband niet wilde voortzetten. En daarmee had de werkgever aan zijn aanzegverplichting voldaan. (ECLI:NL:RBAMS:2015:3968).

Uit deze beide uitspraken blijkt dat niet de vorm waarin de berichten zijn verstuurd de rechtsgeldigheid bepaalt. Het gaat eerder om de vraag of er bewijs is dat de bedoelde ontvanger de berichten daadwerkelijk heeft ontvangen.

Digitale ziekmelding via SMS

Is een digitale ziekmelding rechtsgeldig of niet? Voordat de smartphone algemeen ingeburgerd was, verstuurden mensen berichten met hun mobiele telefoon door middel van SMS. Bij SMS krijgt een verzender geen bevestiging dat het bericht ook echt is ontvangen. Dit was voor de rechtbank Zwolle van doorslaggevend belang in een zaak waarin een werknemer stelde zich per SMS ziek te hebben gemeld en loon te willen ontvangen. De rechtbank wees de loonvordering, bij gebrek aan bewijs van de ziekmelding, af (ECLI:NL:RBZWO:2003:AF4457).

De rechtbank overwoog destijds: “Werkgever heeft gesteld geen SMS-bericht of andere ziekmelding te hebben ontvangen. In een geval waarin iemand zich bedient van een communicatiemiddel op zodanige wijze dat twijfel mogelijk blijft over het antwoord op de vraag of het beoogde bericht de geadresseerde heeft bereikt, rust op de verzender van dat bericht het risico dat dat laatste niet het geval is.”

Het draait om bewijs dat bericht is ontvangen

Uit deze uitspraken blijkt maar eens dat het recht niet altijd achter de maatschappelijke en technische ontwikkelingen aanloopt, maar ook in nieuwe situaties toepasbaar blijft. Het gaat er niet zozeer om welke techniek wordt gebruikt om een rechtshandeling als een opzegging of een ziekmelding te verrichten. Het gaat erom of degene die het bericht heeft gestuurd kan bewijzen dat het bericht ook daadwerkelijk door de geadresseerde is ontvangen. Dat is niets anders dan wanneer het bericht per gewone post zou zijn verstuurd en de verzender niet kan aantonen dat het bericht ook daadwerkelijk is ontvangen.

Moderne technieken maken het echter eenvoudiger om aan te tonen dat een bericht echt is ontvangen en gelezen. Zo verschenen er tot voor kort blauwe vinkjes achter berichten op WhatsApp die de ontvanger had gelezen. Inmiddels kunnen gebruikers, vanuit privacy-overwegingen, de optie uitschakelen dat de verzender ziet wanneer een bericht is gelezen. Sinds kort kan een verzender zelfs verstuurde berichten alsnog verwijderen.

Minder techniekgevoelige regels in verzuimreglement

Doordat technieken snel veranderen verdient het aanbeveling om in verzuimreglementen regels op te nemen die minder gevoelig zijn voor technische ontwikkelingen. Bijvoorbeeld de verplichting voor werknemers om zich telefonisch ziek te melden. Het blijft echter altijd raadzaam om technologische ontwikkelingen in de gaten te houden. En de regels daar zo nodig op aan te passen.

(oorspronkelijke publicatie in Vakblad Arbo 11-2017)

Pascal Willems | advocaat en eigenaar van WVO advocaten

> Over twee weken weer een Recht. Lees de volgende aflevering in onze nieuwsbrief!

> TIP: Pascal Willems verzorgt een keuzesessie op het Landelijk Arbocongres ‘Arbo Interactie ’