Werkgevers zijn verplicht om passende arbeid aan te bieden aan zieke werknemers. Eind 2018 deed de Hoge Raad een uitspraak met verre gevolgen voor de re-integratieplicht van werkgevers.

De uitspraak van 14 september 2018 door de Hoge Raad bepaalt dat bij een gedeeltelijke beëindiging van een arbeidsovereenkomst ook recht bestaat op een gedeeltelijke transitievergoeding. Logisch, denkt u waarschijnlijk. Maar deze uitspraak heeft ook grote gevolgen voor werkgevers die een werknemer na 2 jaar ziekte een andere functie willen aanbieden voor minder uren.

Gedeeltelijke beëindiging? Dan eerst volledig ontbinden

De transitievergoeding is een ontslagvergoeding waar een werknemer – wettelijk – recht op heeft bij ontslag via UWV en kantonrechter. Of als de werkgever een tijdelijk dienstverband (na minimaal twee jaar in dienst) niet voortzet. Deze vergoeding is ingegaan op 1 juli 2015.

Wil een werkgever een arbeidsovereenkomst gedeeltelijk beëindigen, dan moet hij de arbeidsovereenkomst in zijn geheel ontbinden of opzeggen. Dat mag na toestemming van het UWV. Zo’n gedeeltelijke beëindiging kan bijvoorbeeld voorkomen na een reorganisatie of na twee jaar ziekte. Vervolgens moet de werkgever een nieuwe arbeidsovereenkomst aanbieden voor het lagere aantal uren.

In de literatuur en in de lagere rechtspraak was de geldende regel als volgt. De arbeidsovereenkomst is ondeelbaar en kan dus niet gedeeltelijk worden beëindigd. De Hoge Raad heeft deze visie in zijn uitspraak van 14 september 2018 bevestigd. Een gedeeltelijke opzegging of ontbinding is dus niet mogelijk. De werkgever moet volledig opzeggen of ontbinden. Daarna kan hij een nieuwe arbeidsovereenkomst aanbieden.

> LEES OOK: Transitievergoeding na minder werken door ziekte

Gedeeltelijke transitievergoeding over minder uren werk

De vervolgvraag is of de werkgever dan ook de volledige transitievergoeding tot dat moment moet betalen. Of alleen dat deel waarvoor de arbeidsovereenkomst niet wordt voortgezet. De Hoge Raad heeft bepaald dat dit laatste het geval is. De werkgever moet dus de transitievergoeding betalen over de uren waarvoor hij de arbeidsovereenkomst heeft beëindigd en niet heeft voortgezet.

Minder uren zieke werknemer? Eerst afrekenen!

Gedeeltelijk ontslag met gekoppelde gedeeltelijk vergoeding

Volgens de wet is een transitievergoeding alleen verschuldigd als de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigt. De wet voorziet niet in een aanspraak op een gedeeltelijke transitievergoeding. Zoals in het geval van een vermindering van de arbeidsduur zonder dat sprake is van ontslag.

De Hoge Raad heeft nu bepaald dat de mogelijkheid van gedeeltelijk ontslag, met daaraan gekoppeld de aanspraak op een gedeeltelijke transitievergoeding, ook bestaat bij:

een substantiële en structurele vermindering van de arbeidstijd van de werknemer. Volgens deze uitspraak is sprake van een substantiële vermindering als de arbeidsduur met ten minste 20 procent afneemt;
bij het gedeeltelijk vervallen van arbeidsplaatsen wegens bedrijfseconomische omstandigheden;
bij blijvende gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid van de werknemer, waarbij werkgever en werknemer een wijziging van – in elk geval – de arbeidsduur overeenkomen.

Minder uren? Dan transitievergoeding daarover afrekenen

Deze uitspraak kan vergaande gevolgen hebben voor de re-integratieplicht van werkgevers. Zij zijn immers verplicht om zieke werknemers passende arbeid aan te bieden.

> LEES OOK: Re-integratieverplichting is geen eenrichtingsverkeer

Biedt de werkgever, na het einde van de wachttijd voor de WIA, de zieke werknemer een andere passende functie aan met minder uren (ten minste 20 procent)? Dan moet de werkgever meteen ook de transitievergoeding over dat lagere aantal uren afrekenen. Dat maakt deze optie voor werkgevers dus minder interessant. Daardoor zullen zij zulke functies minder snel aanbieden. Of aansturen op urenbeperkingen lager dan 20 procent. Ik vraag me af of de Hoge Raad zich bewust is geweest van die gevolgen.

(oorspronkelijke publicatie in Vakblad Arbo 11-2018)

Pascal Willems | advocaat en eigenaar van WVO advocaten.
Vragen? Mail naar info@wvo-advocaten.nl

> Over twee weken weer een Recht. Lees de volgende aflevering in onze nieuwsbrief!

Minder uren zieke werknemer? Eerst afrekenen!