Beeldschermwerk? Ontdek je beeldschermplek

Veel werknemers besteden een (groot) deel van de dag achter een beeldscherm. Voorkom klachten aan het bewegingsapparaat door een goede ergonomische werkplekinrichting bij beeldschermwerk. Bekijk de aandachtspunten in dit artikel.

Beeldschermwerk? Ontdek je beeldschermplek

Een beeldschermplek of computerwerkplek bestaat uit een beeldscherm en een toetsenbord, al dan niet in combinatie met een systeemkast (de pc) en een printer. Neem voor een goede inrichting van zo’n werkplek alle relevante aspecten van beeldschermwerk onder de loep en pas die zo optimaal mogelijk toe.

Dit zijn 4 aandachtspunten bij beeldschermwerk

De moderne tijd brengt allerlei vormen van beeldschermwerk met zich mee. Want we werken niet meer alleen aan een desktop, maar ook op de tablet, de laptop en de mobiele telefoon. Daarnaast is ons werk ook steeds meer plaats- en tijdonafhankelijk.

Bij (zeer) frequent beeldschermwerk blijft een ergonomisch verantwoorde beeldschermplek toch van groot belang. Voor die beeldschermplek gelden – ook thuis! – een aantal voorschriften.

1. Verlichting

Voldoende, maar ook weer niet te veel verlichting en het tegengaan van spiegelingshinder zijn belangrijke aandachtspunten om vermoeidheid en oogklachten te voorkomen.

Spiegelingshinder kan ontstaan door de opstelling van het beeldscherm ten opzichte van het raam. Door een foute opstelling bestaat het gevaar dat we een verkeerde, geforceerde werkhouding aannemen om toch de informatie op het beeldscherm te kunnen zien.

2. Geluid

Een ander punt van aandacht is geluidshinder in de vorm van hinderlijke pieptonen of geruis van systeemkasten of lawaai van printers. En ook de warmteafgifte van apparatuur speelt een rol bij een goede werkplekinrichting. De laatste twee punten pleiten voor het in een aparte ruimte plaatsen van computer- en printapparatuur.

3. Beweging

Even naar de printer lopen levert meteen een korte werkonderbreking en wat beweging op. Inmiddels weten we allemaal dat werken daar alleen maar gezonder van wordt. Want door langdurig zitten lopen we kans op allerlei vervelende en soms ernstige aandoeningen.

4. Instellingen

Daarnaast zijn op de gebruiker afgestemde instellingen van de werktafel en de bureaustoel gewenst. De ideale werkhoogte speelt hier een rol bij. Soms zijn hierbij hulpmiddelen nodig, zoals een voetenbankje. Verder mag het toetsenbord de gebruiker niet in een ongunstige werkhouding dwingen. Er moet voldoende ruimte zijn voor de armen en handen.

Risico’s op fysieke klachten door beeldschermwerk

Werken met een computer of laptop is een bijzondere vorm van fysieke belasting. Die belasting brengt risico’s met zich mee op diverse aandoeningen. Langdurig, meer dan 6 uur per dag, werken met een beeldscherm kan gezondheidsklachten opleveren, zoals deze 3 klachten.

1. RSI of KANS

Beeldschermwerk gaat gepaard met repeterende handelingen van de vingers en de handen en statische belasting in de nek, schouders en armen. Te lang in ongunstige houdingen of met slechte apparatuur werken maakt de kans groot op Klachten aan Arm, Nek en Schouders (KANS). Deze aandoeningen noemen we ook wel RSI. Voldoende pauzes moeten de kans op RSI of KANS tot een minimum te beperken.

TNO heeft een beoordelingsinstrument ontwikkeld voor fysieke belasting door beeldschermwerk: de Checklist Beter achter je schermen (BAS). Deze checklist is mede gebaseerd op advies van de Gezondheidsraad (2017). Het instrument ondersteunt maatwerk in werken met en pauzes bij beeldschermwerk.

2. Aandoeningen door zitten

Af en toe zitten is gewoon goed voor ons lichaam. We hebben op aarde immers te maken met de zwaartekracht. Dit betekent dat we altijd spieren moeten aanspannen om te blijven staan en dat kost kracht en energie. Maar te veel zitten (meer dan 7 of 10 uur per dag; wetenschappers weten nog niet precies waar de grens ligt) is schadelijk. Het kan leiden tot hart- en vaatziekten, diabetes type II (leefstijlsuikerziekte), kanker en depressie.

3. Oogklachten

Oogleden blijken bij intensief beeldschermwerk nauwelijks te knipperen. Hierdoor kan de oogbol droog worden en kan oogvermoeidheid optreden.

Werkgevers zijn volgens het Arbobesluit verplicht om werknemers de gelegenheid te geven hun gezichtsvermogen te laten onderzoeken. Het gaat dan om de relatie tot het te verrichten beeldschermwerk. Ook moet de werkgever zijn werknemers periodiek (één keer per twee jaar) in de gelegenheid stellen hun gezichtsvermogen te laten testen. Zo’n onderzoek kan deel uitmaken van het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PMO).

Daarnaast hebben medewerkers met oogklachten recht op onderzoek en advies van een deskundige. Bovendien komen zij eventueel in aanmerking voor vergoeding door de werkgever van een beeldschermbril.

Psychische belasting

Beeldschermwerk is niet alleen lichamelijk belastend, het zorgt ook voor mentale belasting. Waar denken we dan aan?

Bijvoorbeeld aan de opnamecapaciteit van de individuele werknemer. Het informatie-aanbod dat het beeldschermwerk levert moet die niet te boven gaan. Gebeurt dit (langdurig) wel, dan levert dit werkstress op.

Of aan autonomie, dat wil zeggen dat iemand de volgorde van de werkzaamheden zoveel mogelijk zelf kan inrichten. Op die manier hoeft iemand niet voortdurend achter het beeldscherm te werken en kan hij de tijdsduur van het beeldschermwerk zelf bepalen.

Daarnaast hebben mensen behoefte aan regelmatig contact met anderen. Om even sociaal bezig te zijn. Of om een collega iets te kunnen vragen over het werk. De beeldschermwerker en zijn collega’s moeten het werk dus kort kunnen onderbreken voor zulke sociale en functionele contacten.

Aandacht voor risico’s van beeldschermwerk in RI&E

In de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet de werkgever specifiek aandacht besteden aan de gevaren voor het gezichtsvermogen en de fysieke en psychische belasting door beeldschermwerk. Deze verplichting komt voort uit artikel 5.9 van het Arbobesluit.

Onderdeel van de collectie

Werkplekomgeving

Werknemers hebben recht op een veilige en gezonde werkplek(omgeving). Slecht ingerichte werkplekken kunnen leiden tot gezondheidsklachten en ongevallen.

Arbeidshygiënist Edwin Hagelen: 'Ik mag ook graag meedenken met verbouwingen'

Arbeidshygiënist Edwin Hagelen: 'Ik mag ook graag meedenken met...

Van risico's inventariseren tot gevaarlijke stoffen meten, fysieke belasting verlagen en meedenken met verbouwingen. Arbeidshygiënist Edwin Hagelen...

Ook bladblazen is een vak

Ook bladblazen is een vak

Natte bladeren bladblazen? Arbo is niet alleen een tilhulp of een veiligheidsbril, maar ook: je vak beoefenen in omstandigheden waarin je arbeid nut...

Akkoord over structurele regeling vroegpensioen zware beroepen

Akkoord over structurele regeling vroegpensioen zware beroepen

Het kabinet, werkgevers en vakbonden zijn het eens geworden over het vroegpensioen voor werknemers met zwaar werk. Het akkoord maakt de RVU-uitkering...

Handig overzicht: fysieke belasting

Handig overzicht: fysieke belasting

Bewegen is gezond. Maar goed bewegen is een kunst. Op het werk gaat het daar regelmatig mis. Leer er meer over in dit handig overzicht fysieke...

Een toegankelijke werkplek, hoe zit dat bij jou?

Een toegankelijke werkplek, hoe zit dat bij jou?

Stel, er komt voor het eerst iemand met een beperking in het bedrijf werken. Hoeveel moet er dan voor gebeuren om diegene een toegankelijke werkplek...

AI en robotisering in de zorg: kansen en risico's volgens EU-OSHA

AI en robotisering in de zorg: kansen en risico's volgens EU-OSHA

AI en robotisering in de zorg bieden kansen voor de veiligheid en gezondheid van medewerkers. Maar de nieuwe technologie brengt ook nieuwe risico's...

Van V&G-plan naar V&G-proces in de bouwketen

Van V&G-plan naar V&G-proces in de bouwketen

Van V&G-plannen 'in elkaar flansen' tot onduidelijke coördinatierollen. De bouw worstelt met veiligheidseisen. Maak niet alleen een V&G-plan maar een...

Op de vingers getikt om te zware fysieke belasting

Op de vingers getikt om te zware fysieke belasting

De Arbeidsinspectie legt PostNL maatregelen op na constatering van te zware fysieke belasting in sorteercentra. Dat het werk nu te zwaar is staat...