Gelukkig hebben we ook genoeg echte deskundigen, en politici en bestuurders die naar hen luisteren. Ook tijdens de huidige coronacrisis. Want besluitvorming in crisissituaties is altijd al buitengewoon lastig, maar in deze situatie wel heel erg moeilijk.
Systeem 1-denken werkt niet bij bestrijden coronacrisis
Wiskundige modellen helpen om te kijken welke maatregelen welke effecten hebben. En alle maatregelen hebben een prijs. Te beperkt en het kost levens, maar te extreem en er zijn andere hoge kosten. Dat vraagt om zorgvuldige analyses en overwegingen. Psycholoog Daniel Kahneman noemt dit het systeem 2-denken. Systeem 1-denken – snel, reflexmatig, op basis van intuïtieve heuristieken – is goed als je besluit een brandend gebouw uit te vluchten. Maar niet als je de coronacrisis moet bestrijden.
> LEES OOK: Fake news en gebazel
Een crisis vraagt altijd om een integrale benadering
Het besluiten op basis van patronen en heuristieken is echter wel in ons brein ingebakken. Zeker onder druk is dit moeilijk te vermijden. Maar het leidt er bij een crisis vaak toe dat we ons erg richten op directe repressieve maatregelen. Zoals het zoeken naar oplossingen voor het directe probleem en het redden van mensen. Dit is natuurlijk ook goed, maar een crisis vraagt altijd om een integrale benadering.
> LEES OOK: 4 tips om de risico-regelreflex te beteugelen
Economische en financiële aspecten zijn belangrijk ...
Leiders als Trump en Bolsonaro hebben hun eigen heuristieken. Zij hebben daarbij vooral oog voor schade aan de economie ten gevolge van de corona-maatregelen. Economische en financiële aspecten worden veel besproken de laatste tijd en zijn ook belangrijk. Maar er zijn veel meer onderwerpen waar we over na moeten denken.
> LEES OOK: 12 vragen en antwoorden over corona voor arboprofessionals
... maar we moeten over meer onderwerpen nadenken
Zoals: hoe en wanneer gaat u straks weer opstarten? En wat verwacht u dan van medewerkers, toeleveranciers en klanten? Welke gezondheidseffecten, zowel fysiek als psychologisch, zijn er te verwachten door het ontbreken van sociale contacten, weinig beweging en ongunstige werkomstandigheden bij thuiswerken?
> LEES OOK: Thuiswerken door corona, hier moet u op letten
Er dan de stress die ontstaat, door verveling, maar ook door angst en onzekerheid. Door social distancing ontstaat ook te veel ‘social nearness’: hele dagen met je gezin in een flatje kan tot behoorlijke spanningen leiden.
Problemen die straks mogelijk tot grote effecten leiden
Het zijn maar enkele voorbeelden van problemen die straks mogelijk tot grote effecten leiden. En waarvoor we misschien nu ook al maatregelen kunnen bedenken. Sommige partijen, bijvoorbeeld organisaties die met kwetsbare personen werken, zijn hier al volop mee bezig. Maar ook andere organisaties en bedrijven kunnen hier nu al over nadenken. Hoe biedt u thuiswerkend personeel structuur en ondersteuning? Hoe communiceert u met medewerkers en wat verwacht u van hen?
> LEES OOK: We hebben een call in plaats van een afspraak
Gezondheidsklachten liever niet als crisis na de crisis
Want gezondheidsklachten, burn-out en depressie moeten niet een crisis na de crisis gaan vormen. Laten we ons in deze coronacrisis niet alleen richten op het voorkomen van besmetting, het helpen van de zieken en het bieden van financiële steun. Maar laten we de situatie vooral zo breed mogelijk integraal benaderen.
Ik wens u allen veel sterkte en wijsheid.
Arthur Zanders | Adviseur Risico- en Crisisbeheersing
