Jorine Beks en Orly Polak van Studio Gehoord spreken in hun podcast dit keer met Annemarie Timmermans. Zij is trainer, spreker en auteur van twee boeken.Onlangs verscheen haar laatste boek: In 10 stappen verbindend adviseren. Timmermans werkt al meer dan 35 jaar in het veiligheidsdomein.
Binnen vijf minuten ‘shit’ vertellen
Op het moment dat je als veiligheidskundige of arbeidshygiënist ergens binnenstapt, ga je er vaak per definitie vanuit dat je één-nul achterstaat op het gebied van vertrouwen. Want veel mensen vinden het moeilijk om een veiligheidskundige of arbeidshygiënist meteen in vertrouwen te nemen. Daar komt Timmermans’ verbindend adviseren om de hoek kijken.
Maar wat is dat eigenlijk, verbindend adviseren? Voor Annemarie Timmermans is dat heel simpel: “Op zo'n manier adviseren dat je goed met elkaar in gesprek blijft, ongeacht of je het met elkaar eens bent”. Oké, en hoe werkt dat in de praktijk? Timmermans legt het uit.
“Als ik zeker weet dat ik maar kort met iemand te maken ga krijgen – en dat is vaak zo – probeer ik me zo op te stellen dat ik verbinding maak met die ander. Zodat die persoon bereid is om binnen vijf minuten zijn 'shit' aan mij te vertellen. Dat hij wil vertellen waar hij over twijfelt, wat hij moeilijk vindt en waar hij tegenaan loopt. Want als je een verandering op gang wil helpen brengen in een bedrijf, is het belangrijk dat je weet waar het niet goed gaat.”
Verbindend adviseren: wat wil die ander?
Bij verbindend adviseren moet je volgens Timmermans ook accepteren dat het een advies is wat je geeft. Dat je het echt aan die ander laat wat hij ermee doet. Want de adviseur is niet degene die verandert. Je gaat stap voor stap kijken: wat wil die andere persoon, wat wil dat bedrijf, wat zijn de (on)mogelijkheden?
Kleine stapjes maken dus en vooral ook: keuzes maken. Veel preventieprofessionals doen dat volgens Annemarie niet, zij willen te veel dingen tegelijk aanpakken. Want als adviseur kun je misschien wel tien onderwerpen aan. Maar het bedrijf heeft misschien maar ruimte voor twee dingen.
Koppel het probleem los van de schuldvraag
“Niemand wil een ongeluk en iedereen wil dat het veiliger en gezonder wordt. Maar er kunnen verschillende meningen zijn over het tempo waarin dat gebeurt en het belang van de onderwerpen. Iedereen is van goede wil. Daarom is het belangrijk om de problematiek altijd los te koppelen van de schuldvraag waarom dingen niet gebeuren. Het zit vaak in het systeem,” aldus Timmermans. Want de schuldvraag wakkert een soort schaamtegevoel aan. En daardoor klappen mensen dicht.
Je kunt feitelijk aangeven wat je ziet, bekeken vanuit het vakgebied. Een enkele keer haalt Timmermans er ook weleens de wet bij: “Vanuit de wet zou je eigenlijk dit of dat moeten. Mijn advies is om deze stappen te volgen". Maar het woord ‘moeten’ vermijdt ze bewust: “Dan raak je een rode vlag en is de verbinding meteen weg.” Voor een deel zit het in uitleggen wat de risico's zijn en hoe je die risico's ziet. Je helpt dan bij het afwegen van die risico's. En bij de afweging wat zinvoller is om mee aan de slag te gaan.
Laat gerust je eigen kwetsbaarheden zien
Timmermans vindt haar rol als adviseur belangrijk, vanuit de vraag hoe zij een bedrijf of een mens in dat bedrijf, ongeacht zijn rol, verder kan helpen.
“Heel veel mensen weten inmiddels wel dat van hen verwacht wordt dat ze veilig en gezond werken. Daar zijn allemaal prachtige regels voor en procedures. Maar als puntje bij paaltje komt, kampen ze regelmatig met twijfels. Toch moeten ze op dat moment beslissen: leg ik het werk stil of niet, ga ik die klant dan aanspreken of niet?”
Haar advies: laat gerust je eigen kwetsbaarheden zien. “Wij maken ook stomme fouten, laten ons verleiden tot shortcuts of vinden het lastig om mensen aan te spreken. Dan leg je uit hoe je tot dat onveilige gedrag bent gekomen. Het helpt ook om zaken zonder oordeel en feitelijk te benoemen. Dus: ‘Je rijdt 160 km’. En niet: ‘Je rijdt te hard’.”
Sluit met je adviezen aan bij je doelgroep
Verbinding maken is tegenwoordig wel ingewikkeld. Vaak genoeg hoort Timmermans medewerkers zeggen: ‘Zeg me nou maar gewoon wat ik moet doen’. Er is een grote groep mensen die niet diep wil nadenken over de keuzes die ze maken. Ze willen die keuzes gewoon voorgeschoteld krijgen.
“Dat is ook een onderdeel van verbindend adviseren: aansluiten bij je doelgroep. Ook al past dat niet bij je eigen voorkeuren over communiceren of aangestuurd worden. Er is niet maar één manier van verbinden. Het is aan de professional om een manier te vinden die aansluit bij de ander.”
Dat laatste is ook een mooie tip voor professionals tijdens een eerste stap. Wat zou je anders kunnen doen? Wat kan je doen om die verbinding te creëren? Denk ik vanuit mijn eigen perspectief en help ik de ander? Of ga ik schakelen op het perspectief van die ander zodat ik daar beweging in krijg?
