Tests wijzen uit dat er met name veel drugs gebruikt wordt door werknemers die zwaar en eentonig werk moeten verrichten, zoals bijvoorbeeld arbeidsmigranten. Zij werken erg hard. Dat schrijven Trouw, De Groene Amsterdammer en De Stentor.
Wie mogen er getest worden en hoe?
Op grond van de Algemene verordening persoonsgegevens (AVG) mag testen op drank en drugs op het werk alleen als daar een wettelijke grondslag voor is. Zo mogen chauffeurs, schippers, machinisten en piloten getest worden. Maar daar zijn voorwaarden aan verbonden. De test moet worden uitgevoerd door een bedrijfsarts en de uitslag valt onder het medisch beroepsgeheim. Maar in de praktijk laten bedrijven hun personeel gewoon testen door eigen beveiligers of externe testbedrijven.
> LEES OOK: Alcohol- en drugscontroles horen erbij – of niet?
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland willen al langer meer wettelijke mogelijkheden om personeel op drugs te testen. En sinds vorig jaar is het ministerie van SZW bezig de wet zo aan te passen dat testen in ieder geval in BRZO-bedrijven ook mogelijk wordt. Voormalig staatsecretaris Van Ark: “ik moet er niet aan denken dat er een ongeluk gebeurt, tot een grootschalige ramp aan toe, omdat iemand onder invloed van alcohol, drugs of medicijnen is".
De vraag is of testen überhaupt de juiste basis is voor een goed beleid rond alcohol, drugs en medicijngebruik (ADM-beleid). Veel organisaties hebben hun ADM-beleid niet op orde. Dat kan beter.
Alcohol en werk
Bedrijven zijn volgens de Arbowet verplicht hun werknemers een veilige werkplek te bieden. Dat geldt ook als het gaat om alcohol en werk. Daartoe moeten zij nagaan welke gevaren er aan dit thema zijn verbonden. En ook hoe groot die gevaren zijn: wat is het risico?
Nederland kent 300.000 zware alcoholisten. Tel daar de stevige drinkers (gemiddeld acht glazen alcohol per dag) bij op en het aantal stijgt naar 650.000. Uit onderzoek blijkt dat in elk bedrijf tussen de 3 en 6 procent van de werknemers kampt met een alcoholprobleem.
> LEES OOK: Controle op drank en drugs gaat vóór privacy
De schade door bedrijfsongevallen en verminderde productiviteit bedraagt op jaarbasis zo’n 900.000 euro. Voldoende reden dus om aandacht te besteden aan het thema alcohol en werk en daar een beleid op te voeren.
Aandachtspunten en maatregelen
In de RI&E moet aandacht zijn voor de gevaren van alcohol en werk. Let bij de RI&E en het plan van aanpak in ieder geval op de volgende zaken:
- Een verbod op het gebruik van alcohol op het werk
- Duidelijk sanctiebeleid formuleren
- Werknemers aanspreken die met alcohol op op het werk verschijnen
- Goede voorlichting geven over het beleid en de risico’s van alcohol en werk
- Leidinggevenden trainen in het herkennen van de symptomen van overmatig alcoholgebruik. Direct leidinggevenden taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden toebedelen in het alcoholbeleid
- Hulp bieden aan medewerkers met een alcoholprobleem
- Situaties benoemen waarin medewerkers getest kunnen worden op het gebruik van alcohol
Denk verder ook aan recepties, zakenlunches, borrels en evenementen, studiedagen en/of congressen buiten het terrein. Zorg dat uw medewerkers bij zulke gelegenheden terughoudend omgaan met het gebruik van alcoholische dranken. Stel bij lunches met externe gasten geen alcoholische dranken beschikbaar of alleen zwak alcoholische dranken en dat in zeer beperkte mate.
Stimuleer het gebruik van alcoholvrije dranken, bijvoorbeeld door die gratis te verstrekken. Denk bij feesten en evenementen aan de inzet van taxi- of busvervoer, zodat iedereen veilig naar huis gaat.
Relevante wetgeving: Arbeidsomstandighedenwetartikel 3 lid 1, Arbobeleid; Arbeidsomstandighedenwet artikel 5, Inventarisatie en evaluatie van risico’s
Jurisprudentie: Terecht ontslag voor dronken vuilnisman?
