Vraag Michiel van Kempen en Michel van Dordregt naar hun grote droom, en het gesprek gaat al snel over veiligheidsschoenen. Logisch, want ze zijn respectievelijk Managing Director van Bunzl Safety NL en Commercieel Manager & Marketing bij Hultafors Group Netherlands B.V. Maar hun droom reikt verder dan hun eigen bedrijfspoorten, want als het aan hen ligt, worden oude veiligheidsschoenen binnenkort allemaal gerecycled. “We zijn al een eind op weg”, zegt Van Kempen. “Neem de veters. Die worden gemaakt van oude petflessen. En als ze breken, zijn ze gemakkelijk te versmelten en te recyclen tot nieuwe veters.”
Voor het ene component is dat gemakkelijker dan voor het andere. “Wij hebben natuurlijk te maken met veiligheidseisen”, zegt Van Dordregt. “En die maken dat recyclen soms lastiger. Kijk bijvoorbeeld naar de stalen neuzen. Zelfs als je echt absoluut zeker weet dat die nooit een tik hebben gehad, kun je ze niet plaatsen in een nieuwe schoen. Je wilt dat risico gewoon niet nemen. Nog lastiger is het als het gaat om het PU in de zolen. Op dit moment is hergebruik in nieuwe zolen nog niet mogelijk, dus wordt het PU gedowncycled. Het wordt verwerkt tot isolatiemateriaal, tuinmeubilair of voeringen in autostoelen.”
Concurrenten samen in Circular Footwear Alliance
Deze ontwikkeling krijgt de komende maanden een extra impuls. Want Van Kempen en Van Dordregt zijn nauw betrokken bij de Circular Footwear Alliance (zie kader). Ja, hun organisaties beheersen samen het grootste deel van de veiligheidsschoenenmarkt en dus zijn ze elkaars concurrenten. Maar tegelijkertijd delen ze dezelfde droom: het aantal gerecyclede veiligheidsschoenen moet drastisch omhoog.
Iedere veiligheidsschoen moet voorzien zijn van een eigen materiaalpaspoort”
“Ons doel is dat iedereen de schoenen ziet als grondstof”, zegt Van Kempen. “Het liefst als grondstof voor een nieuwe schoen, maar anders als grondstof voor een andere toepassing. Veel producenten weten niet uit welke componenten hun veiligheidsschoen is opgebouwd. Daarom moet ieder van die schoenen zijn voorzien van een eigen materiaalpaspoort, waarin dat exact is terug te vinden. Voor de verwerker is dat immers essentiële informatie.”
Sluit je bij ons aan of word partner
Daarom willen beiden hun enthousiasme voor recycling breed delen. “Allereerst roepen we andere veiligheidsschoenproducenten op om onze circulaire principes over te nemen en zich aan te sluiten als lid van onze alliantie”, zegt Van Dordregt. “Daarnaast doen we ook een oproep aan dealers en eindgebruikers. Die kunnen ons steunen als partner. Het is erg belangrijk dat zij hun medewerkers overtuigen om hun afgedankte schoenen niet in de container te gooien, maar in de speciale boxen die wij kunnen aanleveren. Je ziet ook dat dat steeds meer gebeurt, en dat is natuurlijk een positieve ontwikkeling.”
Vergroot kennis over ontmantelen en recyclen
Wat gebeurt er als de eindgebruikers aan dat verzoek voldoen? “Dan worden die schoenen ingezameld op een centrale plaats in het land”, zegt Van Dordregt. “En daar worden ze ontmanteld. De eindgebruikers ontvangen vervolgens een nauwkeurige rapportage: zoveel kilo schoenen heb je aangeleverd en dat leidde tot een besparing van zoveel CO2, zoveel water en zoveel energie. Maar nog belangrijker is dat ze een bijdrage hebben geleverd aan het vergroten van onze kennis. Voor eind 2021 willen wij een duidelijk commitment afgeven. Dan hebben we een heldere visie hoe we een grote hoeveelheid schoenen kunnen ontmantelen en recyclen. We weten dan welke bedrijven we daarvoor kunnen inschakelen en wat we vervolgens met het materiaal kunnen doen.”
Maar hieraan kleeft een voorwaarde: dit valt niet te realiseren zonder volume. “Als iedereen zijn eigen dingetje gaat doen, levert het niet veel op”, zegt Van Kempen. “Er is namelijk veel onderzoek nodig, en dat onderzoek kost geld. Hoe kun je materialen recyclen en toch blijven voldoen aan alle veiligheidseisen? En als dat is gelukt: hoe vaak kun je dat recycleproces dan herhalen, zonder dat de kwaliteit alsnog achter uitgaat? Nogmaals, dat willen we onderzoeken, en dat kan alleen met veel volume.”
Afnemers willen steeds meer duurzaamheid en circulariteit
Circulaire veiligheidsschoenen, volgens Van Dordregt is de markt er rijp voor. “Oké, de timmerman op de hoek wordt waarschijnlijk niet enthousiast, maar de grotere bedrijven krijgen we wel mee. Kijk naar de diverse tenders van de overheid: daar wordt een sterke nadruk gelegd op duurzaamheid. En kijk naar de eisen van de klant: vooral voor de jongere generaties staat circulariteit steeds hoger op het lijstje. Als de afnemers van veiligheidsschoenen die duurzaamheid belangrijker vinden, zullen producenten vast snel volgen. En dan komt onze droom misschien al eerder uit dan we nu denken.”
Circular Footwear Alliance
De Circular Footwear Alliance (CFA) is een initiatief van Allshoes (onderdeel van Bunzl) en EMMA (onderdeel van de Hultafors Group AB) en FBBasic. Op het moment van schrijven heeft de alliantie al 100 inzamelpunten ingericht, 6.322 paar schoenen verzameld en 8.850 kilo materiaal gerecycled. Dat leidde tot 155.856 kilo minder CO2-uitstoot.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met EMMA Safety footwear
