Blijf gehoorschade voor

Gehoorproblemen staan al jaren in de top 3 beroepsziekten. Hoewel technieken om geluidsoverlast bij de bron aan te pakken steeds beter worden, blijft er altijd nog voldoende lawaai over om je tegen te wapenen. Met goede gehoorbescherming blijf je gehoorschade een stap voor.

Blijf gehoorschade voor

De laatste jaren is er in toenemende mate aandacht voor gehoorschade en de oorzaken ervan. Dat is geen overbodige luxe, zegt Erik Kolenbrander. De business-unitmanager van Comfoor is  verantwoordelijk voor de Pluggerz-gehoorbescherming, en deskundig in de gehoormaterie. “Door overmatig geluid ontstaat gehoorschade”, zegt hij. “Het is een groot probleem, maar het ontstaat   sluipend. Mensen hebben het vaak pas in de gaten als het te laat is. Want de haarcelletjes in het slakkenhuis van het oor die geluid omzetten in een elektrische puls naar de hersenen, raken door  lawaai onherstelbaar beschadigd. De enige oplossing die er dan nog is, is een hoortoestel.”

Hoge frequentie

“Het verraderlijke aan een gehoorbeschadiging is dat die maar op een heel klein frequentiegebied plaatsvindt, in de hoge frequenties tussen 3000 en 6000 Herz”, zegt Kolenbranders collega, productspecialist Rien Houwers. Hij zit in de Nederlandse normcommissie voor gehoorbescherming. Ook is hij afgevaardigde naar de Europese technische commissie voor gehoorbescherming, die bepaalt aan welke eisen gehoorbescherming moet voldoen. “In dat hoge frequentiegebied zitten de medeklinkers, zoals f, s en t. Doordat mensen die niet meer goed kunnen verstaan, gaan ze woorden door elkaar halen.”

Erik Kolenbrander en Rien Houwers: "Werkgevers moeten voorlichting geven over de risico’s van lawaai."
Erik Kolenbrander en Rien Houwers: "Werkgevers moeten voorlichting geven over de risico’s van lawaai."

Constant stress

Kolenbrander wijst ook op het gevaar van tinnitus, ook wel oorsuizen. “Dat is een blijvend, continu  probleem. Door de gehoorbeschadiging horen mensen voortdurend een vreemde toon die er niet is. Zoals krekels, een gebrom of een fluittoon. Mensen die dat hebben, komen niet meer tot rust en  ervaren constant stress, omdat tinnitus juist opvalt als het stil is.”

Tot slot, zegt hij, kunnen mensen een overgevoeligheid oplopen voor geluid: hyperacusis. “Daarbij ervaren mensen normale geluiden als te hard. Het effect daarvan is dat zij zich vaak terugtrekken uit het sociale leven, uit situaties met geluid. Gehoorproblemen blijven niet beperkt tot de werkvloer: ze hebben verstrekkende sociale consequenties en belemmeren het contact met anderen.”

Ziek door gehoorbeschadiging

De gezondheidsproblemen die beide deskundigen schetsen als gevolg van lawaai, maken één ding duidelijk: je wilt het niet meemaken. Dat geldt voor werknemers die het aan den lijve ondervinden en letterlijk ziek worden van hun gehoorbeschadiging. En het geldt ook voor werkgevers die te maken krijgen met gestreste en vermoeide medewerkers die concentratieproblemen krijgen, minder presteren, fouten maken en uitvallen. Gehoorbeschadiging kan zelfs leiden tot bedrijfsongevallen en productieverlies.

Wettelijke kaders

“Redenen te over om gehoorbeschadiging een stap voor te zijn en de gehoorbescherming van medewerkers eens onder de loep te nemen”, zegt Houwers. Wettelijke kaders helpen daarbij. “Bedrijven moeten in hun RI&E opnemen of er kans is op geluidsoverlast. Door geluidsmetingen is dat te bepalen. Komt het geluidsniveau waaraan mensen gedurende acht uur bloot staan boven de 80 dB(A), dan moet de werkgever gehoorbescherming ter beschikking stellen."

Ook moet de werkgever voorlichting geven over de risico’s van lawaai, legt Houwers uit. "Komt het geluidsniveau boven de 85dB(A), dan is de werknemer verplicht gehoorbescherming te dragen en is de werkgever verplicht daarop toe te zien. Daarnaast moet de werkgever audiometrisch onderzoek  aanbieden, om het gehoor te monitoren.” Voor dit onderzoek kan de werkgever terecht bij  arbodiensten, maar ook bij deskundige leveranciers die gehoorbescherming op maat leveren.

Europese Wetgeving

De nieuwe Europese verordening EU 2016/425 die sinds 21 april 2018 actief is, deelt  gehoorbeschermers in risicocategorie III in. Dat is de hoogste risicocategorie voor PBM, die  beschermen tegen risico’s op blijvend lichamelijk letsel. Producenten en leveranciers moeten door de verordening voldoen aan hogere kwaliteitseisen. Werkgevers doen er goed aan zich er bij de keuze van de gehoorbeschermers van te verzekeren dat deze voldoen aan deze nieuwe verordening, stelt  Houwers. “De werkgever heeft natuurlijk ook de verantwoordelijkheid de geschikte beschermingsmiddelen ter beschikking te stellen en te controleren op het gebruik en de doelmatigheid van de gehoorbeschermers.”

Op maat

Er is van alles op de markt om het gehoor van medewerkers te beschermen, van universele schuimpjes en oorkappen tot maatwerk gehoorbescherming. Kolenbrander en Houwers aarzelen geen moment: zij adviseren de op maat gemaakte gehoorbeschermers, de zogenaamde ‘otoplastieken’. Volgens beide experts zijn deze op de werkvloer van levensbelang. “Geen oor is hetzelfde”, zegt Kolenbrander, “de gehoorbescherming dus ook niet. Universele bescherming werkt niet afdoende voor iedereen en zeker niet voor langere tijd.”

Laat je goed adviseren en laat de beschermer door de leveranciers testen op afsluiting en werking. De gehoorgang is gedurende je hele leven aan verandering onderhevig”

Laat je adviseren

Een otoplastiek kun je aan laten meten en laten uitleveren op locatie, waarbij altijd getest wordt of de oplossing honderd procent voldoet. Kolenbrander: “Laat je goed adviseren en laat de beschermer door de leveranciers testen op afsluiting en werking. De gehoorgang is gedurende je hele leven aan verandering onderhevig. Dat heeft invloed op de mate van bescherming.  Je wilt geen schijnveiligheid creëren.”

Niet alleen de pasvorm bij bescherming op maat is van belang, ook de sterkte van het dempingsfilter speelt een rol. “Dat filter is aan te passen aan het geluidsniveau waar de medewerker aan blootstaat. Komen er bijvoorbeeld nieuwe machines in je bedrijf en verandert daardoor het geluidsniveau, dan kun je de filters vervangen.”

Consequent dragen

Hoe goed de gehoorbescherming ook is, het werkt pas als mensen deze dragen. Houwers: “En doe dat consequent. Het heeft helemaal geen zin als mensen de hele dag hun gehoorbeschermers dragen in 95 dB(A) en dan tien minuten niet. Daarmee halveer je de beschermende werking al. Niet dragen is dus nooit een optie. Houd ze gewoon de hele dag in!”

Om dat te bevorderen adviseert hij werkgevers te kiezen voor gehoorbescherming met optimaal draagcomfort. “En pas ook op met overbescherming. Als mensen niet meer kunnen communiceren, doen ze de beschermers uit. Dat werkt averechts. Met maatwerk bereik je een optimaal resultaat.”

Dit artikel is gesponsord door Comfoor Pluggerz.

Lydia Lijkendijk is freelance journalist met specialisaties als HRM, zorg, onderwijs en human interest.

Veilig werken met elektrotechniek

Veilig werken met elektrotechniek

De elektrotechniek verandert snel, en daarmee groeit het belang van veilig werken. Nieuwe technologieën, zoals zonnepanelen en laadpalen, stellen ons voor nieuwe uitdagingen. Hoe zorg je dat technici altijd veilig en volgens de hoogste standaarden werken? De vernieuwde Stipel-examens van PBNA spelen hierin een cruciale rol. 

Inspectie gevaarlijke stoffen? Dit zijn de aandachtspunten

Inspectie gevaarlijke stoffen? Dit zijn de aandachtspunten

Binnenkort de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) op bezoek? Als je een goed veiligheidsplan en actieplan aanlevert, kan het zijn dat de inspectie daarmee afgerond is. Maar hoe stel je een goed veiligheidsbeleid op? 15 tips op een rij.

Werken in het onderwijs: de verschillende mogelijkheden 

Werken in het onderwijs: de verschillende mogelijkheden

Werken in het onderwijs biedt veel verschillende mogelijkheden, elk met eigen verantwoordelijkheden en eisen. Van leerkrachten tot ondersteunend personeel, elke rol draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Hoe bedrijven met de 'planet schoen' hun CO₂-voetafdruk verminderen

Hoe bedrijven met de 'planet schoen' hun CO₂-voetafdruk verminderen

De Europese Unie heeft ambitieuze plannen met de 'European Green Deal'. "Het doel is om van Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent te maken", legt Peter Meyer, directeur van uvex safety Benelux, uit. Voor bedrijven betekent dit dat het reduceren van CO₂ net zo belangrijk wordt als het reduceren van kosten.

5 best gelezen artikelen in augustus

5 best gelezen artikelen in augustus

Wat lazen jullie de afgelopen maand? Dit zijn de 5 best gelezen artikelen in augustus 2024. Een artikel over werken in de hitte, een interview met een arbeidshygiënist, een handig overzicht PBM. Plus 2 artikelen over fysieke belasting: zitten en tillen.

Handig overzicht: PBM

Handig overzicht: PBM

Medewerkers gebruiken PBM om zich te beschermen tegen veiligheids- en gezondheidsrisico's. Maar... ze mogen pas worden gebruikt als het niet mogelijk is de risico's op een andere manier te bestrijden. Hoe zorg je ervoor dat je alles goed doet?

ATEX: hoe moet je omgaan met explosieveiligheid?

ATEX: hoe moet je omgaan met explosieveiligheid?

Speelt het risico op explosies een rol op de werkvloer? Dan moet je rekening houden met ATEX, een Europese richtlijn over explosieveiligheid. Explosiegevaar komt niet alleen voor in chemische installaties, maar kan ook ontstaan op plaatsen met fijnstof, zoals bij de verwerking van suiker.

Met de nieuwe ademhalingsrichtlijn naar een goed ABM-programma

Met de nieuwe ademhalingsrichtlijn naar een goed ABM-programma

Zelf een goed ABM-programma ontwerpen? Iedereen die met persoonlijke ademhalingsbeschermingsmiddelen te maken heeft, kan daarvoor gebruikmaken van de nieuwe NVvA-richtlijn.