Het is een rommeltje als het gaat om de onderzoeken voor medewerkers. Bedrijven zijn vanuit de Arbowet verplicht om periodiek een gezondheidskundig onderzoek aan te bieden dat aansluit op de risico’s waar medewerkers in het werk mee te maken krijgen, een PAGO.
Maar er zijn meer externe factoren die de kans op ziekte verhogen. Niet alleen het werk, maar bijvoorbeeld ook de leefomgeving en leefstijl bepalen of iemand ziek wordt. Heel terecht stellen de bedrijfsartsen daarom: “Maak dat PAGO breder en neem leefstijlfactoren mee. Bied een Periodiek Medische Onderzoek aan.” PMO in plaats van PAGO.
PAGO vergeten, PMO uitgekleed
Wat er helaas vaak misgaat, is dat bedrijven het wettelijk verplichte PAGO-deel vergeten en het PMO wordt uitgekleed tot een vitaliteitsonderzoek. Ook bij Schiphol. Medewerkers kregen een gezondheidskundig onderzoek aangeboden dat zich beperkte tot leefstijlfactoren.
Er werd niet onderzocht of werknemers te maken hadden met gezondheidseffecten door het lawaai, de hoge fysieke belasting, de hoge werkdruk en de blootstelling aan schadelijke stoffen zoals uitlaatgassen. Alleen maar of ze te veel dronken, te veel rookten, te zwaar waren en noem nog maar wat opgeheven-vingertjes-onderwerpen.
Vandaar dat de Arbeidsinspectie eist dat Schiphol een fatsoenlijk PAGO aanbiedt aan de medewerkers. Of ze dat combineren met een vitaliteitsonderzoek moeten ze zelf weten. Daar zegt de wet niets over en dus de Arbeidsinspectie ook niet.
Geen cijfers over gezondheidsklachten
Persoonlijk vind ik het aanbieden van PAGO’s essentieel. Alleen daarmee worden klachten vroegtijdig opgespoord. Voordat er sprake is van onherstelbare gezondheidsklachten. Bij Schiphol zal ik blijven denken: “Hadden ernstige gezondheidsklachten bij medewerkers voorkomen kunnen worden met een fatsoenlijk PAGO?”
Daarnaast kan het zijn dat de gezondheidsklachten die de medewerkers massaal rapporteerden bij FNV en Zembla niets te maken hebben met hun werk. “Ik ken geen collega of werknemer op Schiphol met een andere doodsoorzaak dan kanker”, zei KLM-medewerker Gerben de Jong in de Zembla-uitzending. Er heerst onrust.
Als de bedrijven op Schiphol PAGO’s hadden gedaan, dan was mogelijk zichtbaar geweest of bepaalde gezondheidsklachten bovengemiddeld veel voorkomen. Nu zijn er geen cijfers die de angst van de medewerkers bevestigen, maar ook geen cijfers die deze angst wegnemen.
Een PAGO doe je niet alleen voor jezelf
Het lastige met PAGO’s is dat bedrijven verplicht zijn een PAGO aan te bieden, maar werknemers niet verplicht zijn een PAGO te ondergaan. Sommige bedrijven zitten niet te wachten op dure PAGO’s. Die bieden deze in kleine lettertjes aan in een personeelshandboek dat alleen nieuwe medewerkers vluchtig doorbladeren.
Maar ook als de werknemers prima op de hoogte zijn en alle ruimte krijgen voor deelname, valt de opkomst vaak tegen. Het werk moet door, het is lastig voor de ploeg, ik ben bang voor de uitkomst, redenen genoeg om niet te gaan. Terwijl je een PAGO niet alleen doet om bij jezelf gezondheidseffecten te signaleren, ook de resultaten van de groep zijn relevant. Zien we dingen die bij onze mensen vaker voorkomen? Je doet mee voor jezelf én voor je collega’s.
Schiphol en de bedrijven die op Schiphol actief zijn, worden nu in ieder geval verplicht een PAGO aan te bieden dat de mogelijke effecten van gevaarlijke stoffen goed onderzoekt. Ik ga ervanuit dat ze lawaai, fysieke belasting en psychosociale arbeidsbelasting meteen meenemen en dat iedereen meedoet. Toch?
Tamara Onos | arbeidshygiënist bij Auxilium HSE. Blogt over de pracht en problemen van werk op www.tamaraonos.nl
